×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

11 stycznia 2016
Smog
 

Jak uchronić się przed smogiem na biegówkach?

Tekst ukazał się w serwisie na biegowkach.pl.
Jest przewrotny i tragiczny zarazem. Autorka zdaje się nas oswajać z zagrożeniem i nawet daje dobre rady. W podsumowaniu jednak nie rokuje "konsumentom" smogu dobrych dni.

Bieganie na nartach jest zdrowe, ale bieganie w smogu już zdecydowanie takie nie jest. Tymczasem wciąż niewielu z nas uświadamia sobie, że często także na biegówkach oddychamy katastrofalnej jakości powietrzem. Całe szczęście są sposoby na to, by choć trochę przechytrzyć smog.

Dzisiaj na obszarze Zakopanego zanieczyszczenie powietrza pyłem PM10 może przekroczyć poziom dopuszczalny. Nie należy przebywać na otwartym powietrzu zbyt długo. Dotyczy to zwłaszcza kobiet w ciąży, dzieci i osób starszych oraz chorych na astmę, choroby alergiczne skóry, oczu i choroby krążenia. E-mail z taką informacją dostaję każdego ranka mniej więcej od początku jesieni do końca lutego. Mam szczęście. W Zakopanem mieści się stacja pomiarowa, badająca stężenia zanieczyszczeń powietrza. Takich urządzeń nie ma w Szklarskiej Porębie, Karpaczu, Wiśle, Kościelisku ani w większości górskich miejscowości. Skoro nie ma, nie znaczy, że jest tam lepiej. Prawdopodobnie jest równie źle, jeśli nie znacznie gorzej.

Skąd się bierze smog

Najogólniej mówiąc, są dwa główne źródła: samochody, a przede wszystkim domy jednorodzinne, pensjonaty i hotele, które ogrzewane są złej jakości węglem, miałem i mułem węglowy, o plastiku nie wspominając. W dymie z kominów zawieszone są m.in. pyły (od wielkości cząsteczek zwane PM10 lub PM2,5), do których przyklejają się rakotwórcze substancje, jak np. benzo(a)piren. W opublikowanym ostatnio raporcie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska tylko w jednym mieście w Polsce średnioroczne stężenia benzo(a)pirenu mieszczą się w normie. W wielu norma przekraczana jest ponad tysiąckrotnie. Spaliny samochodowe w znacznie mniejszym stopniu odpowiadają za zanieczyszczenie powietrza. Jednak nagromadzenie w jednym czasie i miejscu wielu pojazdów, jak dzieje się co roku w czasie ferii w miejscowościach turystycznych, pogarsza sytuację. Substancje zawarte w spalinach też do zdrowych nie należą (przeczytajcie więcej o powietrzu spalinami pachnącym).

10 rad praktyka

  1. Wybierajcie trasę biegową położoną z daleka od zabudowań, najlepiej na wzgórzu czy biegnącą przez las.
  2. Rozejrzyjcie się w terenie. Jeśli trasa biegowa znajduje się w pobliżu domów, nie biegajcie rano (zazwyczaj między szóstą a dziewiątą) ani wieczorem. Wtedy właściciele domów palą w piecach, by zagrzać wodę i ogrzać wnętrza (najwięcej pyłów emitowanych jest podczas rozpalania). Nie ma niestety gwarancji, że w ciagu dnia nikt nie zasmrodzi. Po jednym dniu powinniście już mniej więcej zorientować się, które pory są najczystsze na wyjście na trasę.
  3. Nie każdy dym jest szkodliwy, dlatego koniec nosa i oczy niech służą za przewodnika. Biały dymek oznacza, że najprawdopodobniej dom ogrzewany jest gazem lub geotermią. Największe zagrożenie to żółty, brunatny lub czarny dym. Poczujcie też z pewnością dziwny, nieprzyjemny zapach. Pół biedy, jeśli jest to zapach węgla, ale w czasach ekogroszków (eko- od ekonomiczny, nie ekologiczny) i o to coraz trudniej. Gryzącego, dławiącego zapachu palonego plastiku nie sposób przeoczyć.
  4. Nie lekceważcie sygnałów, wysyłanych przez organizm. Mdłości, ból i zawroty głowy, drapanie w gardle, apatia, kłopoty z oddychaniem czy problem ze skupieniem wzroku. To typowe objawy zaczadzenia. Z reguły nie łączy się ich z powietrzem, którym oddychamy. Żyjąc w smogu, nauczyłam się niemal perfekcyjnie je rozpoznawać. Jeśli poczujecie się dziwnie na biegówkach, czym prędzej oddalcie się w czysty rejon trasy lub zrezygnujcie z biegania.
  5. Jeśli już nawdychacie się smogu, wybierzcie się na wycieczkę w miejsce, gdzie można pooddychać czystym powietrzem. Z reguły wystarczy wejść do lasu z dala od domów. Na Podhalu jako odtrutka świetnie sprawdzają się spacery, np. na nartach backcountry czy biegówkach tatrzańskimi dolinkami.
  6. Przed wyjściem na trasę, sprawdzajcie na ogólnodostępnych aplikacjach (np. SmokSmog) poziom stężenia pyłów PM10. Wybierzcie stację pomiarową najbliższą miejscowości, w której się znajdujecie. Można z powodzeniem założyć, że wartości będą podobne lub większe. Dobowa norma PM10 to 50 μg/m3. 9 stycznia o godzinie 21:10 aktualne stężenie pyłu w Zakopanem wynosiło 400,7 μg/m3.
  7. Rozwiązaniem na bieganie nawet w czasie największego smogu mogą być specjalne maski z filtrami powietrza. Osobiście jednak nie znalazłam jeszcze takiej, która byłaby wygodna w użyciu. (Jeśli komuś z was się udało - napiszcie o tym w komentarzu.)
  8. Obserwujcie pogodę. Są dni, gdy - mimo palenia w piecach największymi świństwami - powietrze jest w miarę czyste. Zdarza się to z reguły wtedy, gdy przez dłuższy czas mocno wieje wiatr. Gdy wieje słabo i ze złego kierunku, może kierować dym na trasę.
  9. Jeśli musicie jechać na biegówki samochodem, podczas przejazdu przez miejscowości włączajcie obieg zamknięty (dzięki niemu część szkodliwych pyłów z dymów oraz z rur wydechowych innych samochodów nie dostanie się do wnętrza pojazdu). Jeśli nie macie małych dzieci, nie wieziecie ze sobą 20 par nart i 5 kobyłek i macie możliwość dojechać na trasy transportem publicznym, np. pociągiem z Wrocławia do Jakuszyc, zostawiajcie samochód w domu, by nie dokładać cegiełki do i tak złego stanu powietrza.
  10. Na koniec dobra rada. Pod żadnym pozorem nie zostawiajcie na noc otwartego lub uchylonego okna. Jeśli w pobliżu wczesnym rankiem zapalą, nie budząc się, przez długi czas będziecie spokojnie i głęboko wdychać wszystkie szkodliwe substancje. Jak pył PM10 wpływa na marzenia senne jeszcze nie wiadomo.

Straszniejszy niż go malują

No dobrze, a co takiego złego smog ów robi? Tak od razu niewiele. A to rozdrażnienie, jakieś osłabienie, kaszel, ból głowy. Poważne problemy zaczynają się potem, tyle że nikt - często nawet lekarze - nie łączy ich z wpływem zanieczyszczonego powietrza. Cząsteczki pyłu zawieszonego PM10 są tak małe, że bez problemu przenikają do płuc, zaś jeszcze mniejsze cząsteczki PM2,5 przez kanaliki płucne dostają się do krwi i razem z nią wędrują do wszystkich narządów. Wraz z nimi do organizmu przenikają inne trujące i rakotwórcze substancje. Powietrze, którym oddychamy wpływa nie tylko na układ oddechowy, lecz także na nerwowy i krwionośny, powodując m.in. ich szybsze starzenie się. Wzrasta ryzyko wystąpienia astmy (czyżby w Norwegi też mieli problem z brudnym powietrzem?) i obturacyjnego zwężenia płuc, miażdżycy, nadciśnienia, zawału serca czy nagłego zatrzymania krążenia. Co więcej, dioksyny, które powstają podczas spalania tworzyw sztucznych w domowych piecach, odkładają się w organizmie średnio na 7 lat. Dochodzi do tego długotrwały ogólnoustrojowy stan zapalny, który - wracając na biegówkowe podwórko - utrudnia choćby szybkie wracanie do zdrowia po kontuzji. A to dopiero początek góry lodowej.

Przed biegówkowymi wyjazdami polecam jako lekturę obowiązkową świetnie napisaną książeczkę dla dzieci „Uwaga! Alarm! SmogoSmok!", którą można pobrać ze strony Krakowskiego Alarmu Smogowego.

Autor wszystkich zdjęć w tekście: Piotr Manowiecki/Biegówki pod Tatrami
Łucja Łukaszczyk
http://nabiegowkach.pl/

Smog

Wśród mieszkańców Skawiny, dbanie o jakość powietrza, stało się normą. Mieszkańcy korzystają programów dotacyjnych, pozwalających na poprawę energetyczności cieplnej swoich (...)
czytaj całość
Wysokie zanieczyszczenie powietrza z ostatnich dni pokazało, że walka ze smogiem stoi w miejscu. Polski Alarm Smogowy apeluje do Premiera (...)
czytaj całość
„Czyste powietrze” to flagowy antysmogowy projekt polskiego rządu. Dotacje z programu mają pomóc w pozbyciu się zanieczyszczeń pochodzących z 3 (...)
czytaj całość
W tym roku po raz pierwszy 7 września obchodzimy zainicjowany przez ONZ International Day of Clean Air for blues skies, (...)
czytaj całość
Recepta PAS na czyste miasta Rządowa polityka anytysmogowa zaniedbuje zanieczyszczenia powietrza pochodzące z transportu – stwierdzaPolski Alarm Smogowy i proponuje zestaw (...)
czytaj całość
W poniedziałek, 21 października aktywiści Dolnośląskiego Alarmu Smogowego zorganizowali symboliczny pogrzeb węgla brunatnego pod oknami Marszałka Województwa Dolnośląskiego, domagając się (...)
czytaj całość
Przed rozpoczęciem nowego sezonu grzewczego Dolnośląski Alarm Smogowy (DAS) po raz kolejny zlecił badania opinii publicznej.
czytaj całość
Polski Alarm Smogowy zaniepokojony niską skutecznością programu Czyste Powietrze skierował do prezesa NFOŚiGW Piotra Woźnego list z apelem o jego (...)
czytaj całość
więcej
2019-06-28
Raport PAS – Kontrola jakości węgla do szybkiej poprawy
2019-04-06
Ministerstwo Środowiska robi ludzi w balona
2019-02-24
Rekuperacja zamiast oczyszczaczy!
2019-02-22
Alarm smogowy w miastach
2019-01-08
PAS ocenia antysmogowe działania rządu – pomimo postępów smog wciąż (...)
2018-11-15
Poza kontrolą - analiza systemu kontroli palenisk domowych.
2018-10-23
Wspieranie budynków wielorodzinnych i jednorodzinnych
2018-10-08
WIOŚ: Trudno jest z państwem rozmawiać, bo wy nie chcecie (...)
2018-09-12
NIK: Spaliny są mordercze
2018-09-11
Toksyczne podkłady kolejowe w sprzedaży – PAS wnosi do GIOŚ (...)
2018-09-01
Ogromne koszty zdrowotne i finansowe smogu z niskiej emisji – (...)
2018-08-18
Sprzedaż odpadów węglowych lub zdrowie ludzi
2018-08-17
Rząd szykuje projekt dotyczący lokalizowanau inwestycji uciążliwych zapachowo
2018-07-18
Kopalnia Turów z koncernu PGE zaprzecza, że dokłada się do (...)
2018-07-06
Sejm przyjął ustawę o monitoringu i kontroli jakości paliw stałych
2018-06-21
Pożary wysypisk to objaw systemowej choroby
2018-05-16
Zbliża się dzień dziecka w Worku Turoszowskim. Czy wszystkie (...)
2018-05-12
Fikcja tanich mieszkań w Warszawie
2018-04-25
Bogatynia, jedno z najbardziej zanieczyszczonych miast – co dalej?
2018-04-23
Informacja prasowa Polskiego Alarmu Smogowego
2018-04-18
Dolny Śląsk bez Smogu - Podsumowanie
2018-03-22
Podkłady kolejowe: toksyczny opał na wyciągnięcie ręki
2018-03-10
Dolny Śląsk bez smogu w Kątach Wrocławskich
2018-03-08
Klient wydając 1000 złotych otrzymywał towar warty 800
2018-03-07
Wydzierżawimy naszym mieszkańcom nowoczesne piece węglowe
2018-03-05
Polski Alarm Smogowy: program SmogStop nie może ograniczać się do (...)
2018-02-14
Koniec karnawału: czas na rachunek sumienia i skuteczną walkę ze (...)
2018-01-09
Rok po wielkim smogu: Greenpeace i samorządowcy apelują do ministra (...)
2018-01-03
Jak polskie miasta walczą ze smogiem?
2017-12-31
Dolny Śląsk bez smogu w Gryfowie Śląskim
2017-12-14
Dzieci chorują przez smog,
2017-11-19
Europejski wskaźnik jakości powietrza: aktualne informacje o jakości powietrza na (...)
2017-11-04
Poprawa jakości powietrza w europejskich miastach przełoży się na znaczne (...)
2017-10-16
Dolny Śląsk się dusi. Potrzebujemy uchwał antysmogowych jak powietrza!
2017-09-28
URSUS wraca do Warszawy
2017-09-23
Jak finansować walkę ze smogiem? Pomogą banki?
2017-09-18
Dlaczego zakaz palenia węgla i drewna w uzdrowiskach, Wrocławiu i (...)
2017-09-18
Komunikat Dolnośląskiego Alarmu Smogowego
2017-09-15
Apel: Stop przywilejom dla elektrowni węglowych w Polsce!
2017-09-06
Przełom w walce ze smogiem – kopciuchy odchodzą do lamusa
2017-08-24
Konsultacje społeczne uchwał antysmogowych
2017-08-24
Rząd zabija Polaków węglowym smogiem
2017-08-08
Więcej czujników może pomóc w walce ze smogiem
2017-08-04
Polacy za strefami niskoemisyjnymi w miastach
2017-05-31
Węglokoks Energia zamierza zgazowywać muł węglowy
2017-05-31
Górne spalanie nie uwolni nas od smogu.
2017-05-10
Wrocławianie coraz bardziej poruszeni smogiem
2017-05-04
Domagamy się czystego powietrza w uzdrowiskach
2017-04-28
MIiB o programie termomodernizacji budynków jednorodzinnych podczas debaty w NIK
2017-04-18
Ratujmy uzdrowiska i miasta w kotlinach sudeckich - dość trucia (...)
2017-04-12
O SMOGU jak zwykle, czyli wokół ogona. GALERIA Wroclove bez (...)
2017-04-04
Nareszcie łączenie zdrowia i ochrony środowiska.
2017-04-03
Dolny Śląsk bez smogu?
2017-03-24
Mamy projekt uchwały antysmogowej
2017-03-22
Smog nie kończy się na granicach wielkich miast
2017-02-27
W "Pracowni miast" dyskutowali jak skuteczniej walczyć ze smogiem na (...)
2017-02-27
Dolnośląski Alarm Smogowy na spotkaniu w wielkopolskim Kępnie
2017-02-22
"Antysmogowe" rozporządzenie napisano tak, żeby nie działało
2017-02-01
Stanowisko Rady Krajowej Partii Zieloni w sprawie antysmogowego projektu rządu.
2017-01-27
Polski węgiel truje mniej. Minister Szyszko w Sejmie o smogu
2017-01-19
Kępno się dusi od smogu. Co zrobią władze?
2017-01-13
Ludzie, ogarnijcie się, smogu nie ma!
2017-01-11
Walka ze smogiem to obowiązek samorządów!
2017-01-02
Europa broni się przed smogiem, Polacy trują się dalej i (...)
2016-12-14
Dolny śląsk: raport DAS - straże miejskie vs smog
2016-12-09
Rada UE zatwierdziła przepisy ws. limitów emisji zanieczyszczeń powietrza
2016-11-24
Spalanie paliw kopalnych zagraża dzieciom
2016-11-24
51 tys przedwczesnych zgonów w Polsce
2016-11-20
Zabrze: Będzie czystsze powietrze. Na kominy założymy elektrofiltry
2016-11-18
Ministerstwo Środowiska lekceważy zdrowie Polaków
2016-11-15
Wrocław: Sezon na smog
2016-11-09
Przyłącz się i odetchnij
2016-11-08
O zanieczyszcze- niach bez tajemnic.
2016-11-02
Smog, zanieczyszczenie powietrza: paliwa stałe nie muszą truć
2016-09-27
Kraków walczy o czyste powietrze
2016-09-25
Smog dotarł do mózgu – najnowsze badania naukowców z Lancaster
2016-09-14
Krynica 2016. Jakość powietrza przebiła się do polityków
2016-09-13
Palenie śmieci to oszczędność wyłącznie pozorna
2016-09-07
Opolanie dopłacą do ekologii. Warszawa wstrzymała nam dofinansowanie
2016-09-03
Małopolanie czekają na antysmogowe przyspieszenie
2016-08-24
Niska świadomość niskiej emisji
2016-08-21
Smog problemem Warszawy. Co poprawi jakość powietrza w mieście?
2016-07-23
JAWOR - Program pożyczkowy na termomodernizację dla osób fizycznych
2016-06-27
Dofinansowanie do ograniczenia niskiej emisji w woj. śląskim
2016-06-23
Zanieczyszczenie powietrza we Francji większe niż w Polsce? Sprawdzamy.
2016-06-03
DAS i marszałek Przybylski wspólnie przeciwko smogowi.
2016-06-02
Dolny Śląsk nie chce się dusić!
2016-05-30
Lokalne Partnerstwa Niskoemisyjne – katalizator zmian na lepsze!
2016-05-18
Podsumowanie sezonu smogowego 2015/2016
2016-05-17
Żywiec: Mają najcięższe powietrze w Polsce
2016-04-21
Nasze serca potrzebują czystego powietrza
2016-03-24
Metropolia warszawska wspólnie przeciw zanieczyszcze- niom powietrza
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej