×
logo
kontakt:
redakcjaeko.org.pl
odkrywki dla klimatu energia prawo rzeki smog ptaki drzewa o nas gry
logo
 

18 kwietnia 2018
Smog
 

Dolny Śląsk bez Smogu - Podsumowanie

Dolny Śląsk bez Smogu to wspólna akcja Radia Wrocław, Dolnośląskiego Alarmu Smogowego oraz Instytutu Rozwoju Terytorialnego – jednostki pomocniczej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego.

Pomiary

Czas na podsumowanie sezonu 2017/2018 akcji Dolny Śląsk bez smogu, którą Dolnośląski Alarm Smogowy prowadził wspólnie z Radiem Wrocław i Instytutem Rozwoju Terytorialnego. Od końca października 2017 r. do początku kwietnia 2018 r. odwiedziliśmy 22 gminy, wykonując tygodniowe pomiary jakości powietrza.
Pomiary wykonywane były w zakresie stężenia pyłu zawieszonego PM10 (za wyjątkiem Radwanic), przy pomocy profesjonalnego pyłomierza DustTrack 8533, z modułem przesyłania danych.

W większości przypadków przyjeżdżaliśmy na zaproszenie wójtów, burmistrzów czy sołtysów, jedynie w przypadku Czarnego Boru gościliśmy na zaproszenie prywatnej osoby, zaś w Środzie Śląskiej ugościł nas starosta powiatu średzkiego.

Pyłomierz stawiany był w miejscach wybranych wspólnie z gospodarzami – z naszej strony dawaliśmy wytyczne i urządzenie, a ze strony gospodarzy otrzymywaliśmy lokalizację, prąd i zapewnienie, że sprzęt nie zniknie lub nie zostanie popsuty.

Zestawienie zbiorcze

Poniżej prezentujemy dwa wykresy zbiorcze (liniowy i słupkowy) - wyniki naszych pomiarów stężenia PM10 w sezonie 2017/2018, gdzie punktem odniesienia były najbliższe stacje Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (WIOŚ).

Nie porównujemy wyników tegorocznych pomiarów do zeszłego roku (akcja w sezonie 2016/2017), gdyż wówczas pomiary wykonywaliśmy w innym przedziale czasowym i w innych lokalizacjach.
Z wykresów wyraźnie widać to, co wszyscy chyba jeszcze pamiętamy: tegoroczna zima była łagodna, zaś niskie, „zimowe” temperatury pojawiły się dopiero w lutym br.

W przypadku Złotoryi porównujemy wyniki z czujników zainstalowanych przez gminę z wynikami ze stacji WIOŚ znajdującej się w tym mieście. Jest to spowodowane tym, że nasz sprzęt uległ tam awarii.
Na wykresach zbiorczych pominięto wyniki z Radwanic, gdyż mierzono tam PM2,5. „Dziury” na wykresie liniowym wynikają zaś z braku danych na stacjach WIOŚ.

Wykres liniowy (linia prosta obrazuje normę średniodobową dla PM10 – 50 µg/m3):



W trakcie trwania akcji, na 127 pełnych dni 60 (czyli prawie połowa) notowało przekroczenia normy średniodobowej (50 µg/m3). Przypomnijmy, że zgodnie z prawem, w ciągu roku może takich dni być 35.
Najgorsze wyniki zanotowaliśmy podczas pomiarów w Ścinawie, Strzelinie, Świerzawie, Bielawie, Jedlinie-Zdrój, Środzie Śląskiej, Kątach Wrocławskich, Bogatyni, Lubawce, Malczycach. Najwyższe stężenie średniodobowe zanotowaliśmy w Malczycach w dniu 31 marca 2018 182,4 µg/m3.
Należy jednocześnie pamiętać, że wyniki z pomiarów:

  • są wielce uzależnione od panującej wówczas pogody (np. wiatr, deszcz, śnieg oczyszcza oczyszczają powietrze z pyłów) oraz od lokalizacji urządzenia;
  • są próbką tylko dla tego przedziału czasowego (6 z 365 dni) i tylko dla tego miejsca, gdzie stał pyłomierz. W kotlinach i dolinach górskich jakość powietrza może różnić się diametralnie już na niewielkich odległościach, na przykład w sąsiedniej dolinie, gdzie nie ma przewietrzania, albo w dolnych partiach miejscowości;
  • nie zastępują oficjalnych badań i nie stanowią podstaw do określenia stanu powierza przez cały rok. W tym celu najlepiej zainstalować profesjonalny sprzęt na stałe;
  • nie sprawią, że poprawi się jakość powietrza. Zazwyczaj jest wręcz odwrotnie – modelowania często okazują się niedoszacowane, pomiary zaś wskazują faktyczny, gorszy stan jakości powietrza.

Wyniki z poszczególnych miejsc

Wyniki z pomiarów PM10 w poszczególnych miejscach przedstawialiśmy za każdym razem za pomocą dwóch wykresów: liniowego (gdzie linią poziomą zaznaczyliśmy – gdy pozwala na to skala, normę średniodobową dla PM10 – 50 µg/m3) oraz słupkowego, gdzie porównywaliśmy nasze wyniki do odczytów z najbliższej stacji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Na potrzeby odniesienia się do normy średniodobowej dla PM10, obliczaliśmy średnie wartości dobowe, wskazując też maksymalne, chwilowe stężenia pyłu. Z reguły na wykresach wyraźnie widać, iż wzrosty tego zanieczyszczenia notowane są głównie po południu/wieczorami (czasami też i o poranku), czyli w czasie, gdy rozpalane są piece na paliwa stałe (węgiel). Powtarzalność ta została zakłócona częściowo podczas pomiarów wykonywanych przy silnych wiatrach (Radwanice, Rudna, Smolec, itd.). Osobną zagadkę stanowią  dla nas dane z Bogatyni – pomimo braku silnych ruchów powietrza przez 3 dni wykres jest zupełnie „płaski”. Sprawę będzie drążyć dalej.

Tak jak to bywa, mieliśmy też problemy techniczne - pomiary w Złotoryi się nie udały, gdyż sprzęt został przypadkowo pozbawiony zasilania. Stąd na wykresie zbiorczym prezentujemy alternatywnie wyniki z zainstalowanego przez gminę przy Urzędzie Stanu Cywilnego czujnika (typu lowcost), w porównaniu do odczytów z manualnej stacji WIOŚ stojącej w Złotoryi przy ul. Staszica.

Więcej o pomiarach w Złotoryi:
http://dolnoslaskialarmsmogowy.pl/news.php?dzial=2&kat=14&art=129

Radwanice

Badania prowadzone były z wykorzystaniem sprzętu Wydziału Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Wrocławskiego prowadzącego projekt LIFE-APIS, który mierzył stężenie PM2,5 (nie PM10, jak w pozostałych pomiarach). Z uwagi na brak obowiązującej normy dobowej dla tej frakcji, zastosowano tu skalę odnoszącą się do Polskiego Indeksu Jakości Powietrza (więcej: https://powietrze.uni.wroc.pl/base/t/indeks-jakosci-powietrza).

Należy odnotować, iż w czasie pomiarów szalał orkan Ksawery: http://www.gazetawroclawska.pl/wiadomosci/a/przeszedl-orkan-ksawery-18-osob-rannych-43-tys-ludzi-bez-pradu-zdjecia,12547010/

 

 

Normy jakości powietrza

W trakcie naszych badań odnosimy się do norm obowiązujących w Polsce. Niemniej, warto mieć świadomość, iż nawet spełnienie tych wymogów nie musi oznaczać zdrowego powietrza, gdyż szkodliwy wpływ zanieczyszczeń obserwuje się nawet poniżej poziomów rekomendowanych przez Światową Organizację Zdrowia!

Normy dla zanieczyszczeń powietrza obowiązujące w Unii Europejskiej (a zatem i w Polsce) to wynik kompromisu między lobbingiem różnych gałęzi przemysłu, a zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), które bazują na aktualnej wiedzy medycznej i mają na celu ochronę naszego zdrowia i życia. I dlatego normy WHO są zwykle znacznie bardziej restrykcyjne niż normy unijne.

I tak dla pyłu zawieszonego PM10 prawo unijne określa wartości dopuszczalne: normę średnioroczną – 40 µg/m3 oraz normę średniodobową – 50 µg/m3. Co ważne, norma dzienna nie może być przekroczona więcej niż przez 35 dni w roku. Wymogi WHO w tym zakresie są większe; średnioroczne stężenie PM10 nie powinno przekraczać 20 µg/m3.

Dla PM2,5 prawo UE nie określa dziennej dopuszczalnej wartości, zaś WHO tak – na poziome 25 µg/m3.  Dla średniorocznych stężeń pyłu PM2,5 norma unijna to 25, zaś WHO jedynie 10 mikrogramów na metr sześcienny.

Skąd ten smog?

Jak pokazują coroczne raporty Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (http://www.wroclaw.pios.gov.pl/index.php/monitoring-srodowiska/powietrze/oceny) źródłem zapylenia w sezonie grzewczym są przede wszystkim wyziewy uchodzące z domowych kominów, będące efektem spalania paliw stałych, głównie węgla. Zanieczyszczenia komunikacyjne, wbrew cięgle powtarzającym się opiniom, grają tutaj rolę drugorzędną.

W trakcie chłodnych dni, przy braku warunków dla rozwiewania i rozmywania zanieczyszczeń (wiatry i deszcze), nawet pomimo ładnego słońca, notuje się koncentrację drobnych pyłów, zwłaszcza na terenach gęsto zabudowanych, czy w kotlinach i dolinach górskich.

W tym roku, podobnie jak w poprzednim sezonie, największy atak smogowy notowaliśmy w połowie lutego 2018, gdy Wrocław plasował się w europejskiej czołówce najbardziej zasmogowanych miast.

Uchwała antysmogowa dla Dolnego Śląska

Dolny Śląsk to jeden z 3 najbardziej zanieczyszczonych województw w Polsce. Jak pokazują coroczne raporty Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, praktycznie wszystkie gminy w regionie mają problem z zanieczyszczeniami powietrza. Każdy sezon grzewczy to czas morowy dla Dolnoślązaków. Ostrożne szacunki wskazują, że rocznie z powodu zanieczyszczonego powietrza umiera ok. 3000 mieszkańców i mieszkanek Dolnego Śląska.

Zgodnie z przyjętą jednogłośnie 30.11.2017 r. uchwałą antysmogową, na terenie dla Dolnego Śląska od 1 lipca 2018 roku nie będzie można spalać mułów i flotów węglowych, węgla sypkiego o uziarnieniu poniżej 3 mm, węgla brunatnego oraz mokrego drewna (o wilgotności pow. 20%). Dalej będzie można używać węgla i drewna, ale tylko wysokiej jakości.

Na terenie Dolnego Śląska, za wyjątkiem Wrocławia i uzdrowisk (gdzie obowiązują ostrzejsze restrykcje), od 1.7.2018 nie będzie można montować nowych „kopciuchów”, tylko piece i kotły spełniające wymogi emisji pyłu określone dla Ekoprojektu. Do roku 2024 roku mają zniknąć obecnie używane „kopciuchy”, zaś kotły klasy 3 lub 4 będą mogły pracować jeszcze do 2028 roku. Docelowo mają pozostać w użyciu tylko urządzenia grzewcze na paliwa stałe spełniające wymogi Ekoprojektu.

W celu obniżenia emisyjności obecnie używanych „kopciuchów” uchwała antysmogowa dla Dolnego Śląska (za wyjątkiem Wrocławia i uzdrowisk) zezwala na stosowanie elektrofiltrów (które od lat używa przemysł zmuszony przepisami do redukcji zanieczyszczeń powietrza).

Więcej na temat uchwał antysmogowych (pytania i odpowiedzi) znajdziecie na stronach Instytutu Rozwoju Terytorialnego:
https://irt.wroc.pl/strona-134-polityka_antysmogowa.html

Polacy mają żelazne płuca

W Polsce normy dobowe dla pyłów drobnych PM10 są ustalone na trzech poziomach:

  • poziom dopuszczalny 50 µg/m3 (dobowy)
  • poziom informowania 200 µg/m3 (dobowy)
  • poziom alarmowy 300 µg/m3 (dobowy)

Warto tu zauważyć, że polskie poziomy są wyjątkowo liberalne w kwestiach informowania i alarmowania społeczeństwa o smogu, który w takich dawkach poważnie zagraża naszemu życiu i zdrowiu. We Francji na przykład poziom alarmowy wynosi 80 µg/m3, w Czechach 100 µg/m3, w Wielkiej Brytanii: 101 µg/m3. Stąd apele alarmów smogowych i naukowców o obniżenie poziomów do standardów powszechnie obowiązujących w Europie.

Podziękowania

Last but not least: w tym miejscu chcemy bardzo podziękować Uniwersytetowi Wrocławskiemu LIFE-APIS oraz Krakowskiemu Alarmowi Smogowemu za użyczenie sprzętu. Dziękujemy też za kolejny rok dobrej współpracy z Instytutem Rozwoju Terytorialnego (UMWD) oraz z Radiem Wrocław – DUŻE DZIĘKI dla Krzysztofa Znamierowskiego i jego ekipy, Tomasza Sikory, Marty Koronowskiej, Bartosza Szarafina, Andrzeja Andrzejewskiego, Piotra Słowińskiego, Piotra Osowicza, a także dla prowadzącego audycję Reakcja24 Marka Obszarnego.

Opracował Radek Lesisz, Wrocław, 08/04/2018
„Dolny Śląsk bez smogu” to wspólna akcja Radia Wrocław, Dolnośląskiego Alarmu Smogowego oraz Instytutu Rozwoju Terytorialnego – jednostki pomocniczej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego.

Smog

Wśród mieszkańców Skawiny, dbanie o jakość powietrza, stało się normą. Mieszkańcy korzystają programów dotacyjnych, pozwalających na poprawę energetyczności cieplnej swoich (...)
czytaj całość
Wysokie zanieczyszczenie powietrza z ostatnich dni pokazało, że walka ze smogiem stoi w miejscu. Polski Alarm Smogowy apeluje do Premiera (...)
czytaj całość
„Czyste powietrze” to flagowy antysmogowy projekt polskiego rządu. Dotacje z programu mają pomóc w pozbyciu się zanieczyszczeń pochodzących z 3 (...)
czytaj całość
W tym roku po raz pierwszy 7 września obchodzimy zainicjowany przez ONZ International Day of Clean Air for blues skies, (...)
czytaj całość
Recepta PAS na czyste miasta Rządowa polityka anytysmogowa zaniedbuje zanieczyszczenia powietrza pochodzące z transportu – stwierdzaPolski Alarm Smogowy i proponuje zestaw (...)
czytaj całość
W poniedziałek, 21 października aktywiści Dolnośląskiego Alarmu Smogowego zorganizowali symboliczny pogrzeb węgla brunatnego pod oknami Marszałka Województwa Dolnośląskiego, domagając się (...)
czytaj całość
Przed rozpoczęciem nowego sezonu grzewczego Dolnośląski Alarm Smogowy (DAS) po raz kolejny zlecił badania opinii publicznej.
czytaj całość
Polski Alarm Smogowy zaniepokojony niską skutecznością programu Czyste Powietrze skierował do prezesa NFOŚiGW Piotra Woźnego list z apelem o jego (...)
czytaj całość
więcej
2019-06-28
Raport PAS – Kontrola jakości węgla do szybkiej poprawy
2019-04-06
Ministerstwo Środowiska robi ludzi w balona
2019-02-24
Rekuperacja zamiast oczyszczaczy!
2019-02-22
Alarm smogowy w miastach
2019-01-08
PAS ocenia antysmogowe działania rządu – pomimo postępów smog wciąż (...)
2018-11-15
Poza kontrolą - analiza systemu kontroli palenisk domowych.
2018-10-23
Wspieranie budynków wielorodzinnych i jednorodzinnych
2018-10-08
WIOŚ: Trudno jest z państwem rozmawiać, bo wy nie chcecie (...)
2018-09-12
NIK: Spaliny są mordercze
2018-09-11
Toksyczne podkłady kolejowe w sprzedaży – PAS wnosi do GIOŚ (...)
2018-09-01
Ogromne koszty zdrowotne i finansowe smogu z niskiej emisji – (...)
2018-08-18
Sprzedaż odpadów węglowych lub zdrowie ludzi
2018-08-17
Rząd szykuje projekt dotyczący lokalizowanau inwestycji uciążliwych zapachowo
2018-07-18
Kopalnia Turów z koncernu PGE zaprzecza, że dokłada się do (...)
2018-07-06
Sejm przyjął ustawę o monitoringu i kontroli jakości paliw stałych
2018-06-21
Pożary wysypisk to objaw systemowej choroby
2018-05-16
Zbliża się dzień dziecka w Worku Turoszowskim. Czy wszystkie (...)
2018-05-12
Fikcja tanich mieszkań w Warszawie
2018-04-25
Bogatynia, jedno z najbardziej zanieczyszczonych miast – co dalej?
2018-04-23
Informacja prasowa Polskiego Alarmu Smogowego
2018-04-18
Dolny Śląsk bez Smogu - Podsumowanie
2018-03-22
Podkłady kolejowe: toksyczny opał na wyciągnięcie ręki
2018-03-10
Dolny Śląsk bez smogu w Kątach Wrocławskich
2018-03-08
Klient wydając 1000 złotych otrzymywał towar warty 800
2018-03-07
Wydzierżawimy naszym mieszkańcom nowoczesne piece węglowe
2018-03-05
Polski Alarm Smogowy: program SmogStop nie może ograniczać się do (...)
2018-02-14
Koniec karnawału: czas na rachunek sumienia i skuteczną walkę ze (...)
2018-01-09
Rok po wielkim smogu: Greenpeace i samorządowcy apelują do ministra (...)
2018-01-03
Jak polskie miasta walczą ze smogiem?
2017-12-31
Dolny Śląsk bez smogu w Gryfowie Śląskim
2017-12-14
Dzieci chorują przez smog,
2017-11-19
Europejski wskaźnik jakości powietrza: aktualne informacje o jakości powietrza na (...)
2017-11-04
Poprawa jakości powietrza w europejskich miastach przełoży się na znaczne (...)
2017-10-16
Dolny Śląsk się dusi. Potrzebujemy uchwał antysmogowych jak powietrza!
2017-09-28
URSUS wraca do Warszawy
2017-09-23
Jak finansować walkę ze smogiem? Pomogą banki?
2017-09-18
Dlaczego zakaz palenia węgla i drewna w uzdrowiskach, Wrocławiu i (...)
2017-09-18
Komunikat Dolnośląskiego Alarmu Smogowego
2017-09-15
Apel: Stop przywilejom dla elektrowni węglowych w Polsce!
2017-09-06
Przełom w walce ze smogiem – kopciuchy odchodzą do lamusa
2017-08-24
Konsultacje społeczne uchwał antysmogowych
2017-08-24
Rząd zabija Polaków węglowym smogiem
2017-08-08
Więcej czujników może pomóc w walce ze smogiem
2017-08-04
Polacy za strefami niskoemisyjnymi w miastach
2017-05-31
Węglokoks Energia zamierza zgazowywać muł węglowy
2017-05-31
Górne spalanie nie uwolni nas od smogu.
2017-05-10
Wrocławianie coraz bardziej poruszeni smogiem
2017-05-04
Domagamy się czystego powietrza w uzdrowiskach
2017-04-28
MIiB o programie termomodernizacji budynków jednorodzinnych podczas debaty w NIK
2017-04-18
Ratujmy uzdrowiska i miasta w kotlinach sudeckich - dość trucia (...)
2017-04-12
O SMOGU jak zwykle, czyli wokół ogona. GALERIA Wroclove bez (...)
2017-04-04
Nareszcie łączenie zdrowia i ochrony środowiska.
2017-04-03
Dolny Śląsk bez smogu?
2017-03-24
Mamy projekt uchwały antysmogowej
2017-03-22
Smog nie kończy się na granicach wielkich miast
2017-02-27
W "Pracowni miast" dyskutowali jak skuteczniej walczyć ze smogiem na (...)
2017-02-27
Dolnośląski Alarm Smogowy na spotkaniu w wielkopolskim Kępnie
2017-02-22
"Antysmogowe" rozporządzenie napisano tak, żeby nie działało
2017-02-01
Stanowisko Rady Krajowej Partii Zieloni w sprawie antysmogowego projektu rządu.
2017-01-27
Polski węgiel truje mniej. Minister Szyszko w Sejmie o smogu
2017-01-19
Kępno się dusi od smogu. Co zrobią władze?
2017-01-13
Ludzie, ogarnijcie się, smogu nie ma!
2017-01-11
Walka ze smogiem to obowiązek samorządów!
2017-01-02
Europa broni się przed smogiem, Polacy trują się dalej i (...)
2016-12-14
Dolny śląsk: raport DAS - straże miejskie vs smog
2016-12-09
Rada UE zatwierdziła przepisy ws. limitów emisji zanieczyszczeń powietrza
2016-11-24
Spalanie paliw kopalnych zagraża dzieciom
2016-11-24
51 tys przedwczesnych zgonów w Polsce
2016-11-20
Zabrze: Będzie czystsze powietrze. Na kominy założymy elektrofiltry
2016-11-18
Ministerstwo Środowiska lekceważy zdrowie Polaków
2016-11-15
Wrocław: Sezon na smog
2016-11-09
Przyłącz się i odetchnij
2016-11-08
O zanieczyszcze- niach bez tajemnic.
2016-11-02
Smog, zanieczyszczenie powietrza: paliwa stałe nie muszą truć
2016-09-27
Kraków walczy o czyste powietrze
2016-09-25
Smog dotarł do mózgu – najnowsze badania naukowców z Lancaster
2016-09-14
Krynica 2016. Jakość powietrza przebiła się do polityków
2016-09-13
Palenie śmieci to oszczędność wyłącznie pozorna
2016-09-07
Opolanie dopłacą do ekologii. Warszawa wstrzymała nam dofinansowanie
2016-09-03
Małopolanie czekają na antysmogowe przyspieszenie
2016-08-24
Niska świadomość niskiej emisji
2016-08-21
Smog problemem Warszawy. Co poprawi jakość powietrza w mieście?
2016-07-23
JAWOR - Program pożyczkowy na termomodernizację dla osób fizycznych
2016-06-27
Dofinansowanie do ograniczenia niskiej emisji w woj. śląskim
2016-06-23
Zanieczyszczenie powietrza we Francji większe niż w Polsce? Sprawdzamy.
2016-06-03
DAS i marszałek Przybylski wspólnie przeciwko smogowi.
2016-06-02
Dolny Śląsk nie chce się dusić!
2016-05-30
Lokalne Partnerstwa Niskoemisyjne – katalizator zmian na lepsze!
2016-05-18
Podsumowanie sezonu smogowego 2015/2016
2016-05-17
Żywiec: Mają najcięższe powietrze w Polsce
2016-04-21
Nasze serca potrzebują czystego powietrza
2016-03-24
Metropolia warszawska wspólnie przeciw zanieczyszcze- niom powietrza
Licencja Creative Commons Materiały zgromadzone na serwisie dostępne są na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe
Korzystanie z naszego serwisu oznacza akceptację przez Państwa naszej Polityki prywatności.
Zobacz więcej