Pod prąd grudzień-styczeń

2023/2024

Jak słyszymy od lat ZE PAK miało być liderem transformacji energetycznej, o czym często donosi zaprzyjaźniona telewizja Polsat oraz szumnie brzmiący program „Czysta Polska”. Kiedy pojawiły się możliwości przedłużenia tzw. rynku mocy, nagle ZE PAK ma zmienić plany. Rada nadzorcza ZE PAK już wyraziła zgodę na podpisanie wartej ok. 19 mln zł umowy na modernizację bloku Pątnów, tak aby ten spełniał normy środowiskowe, związane z tzw. konkluzjami BAT. Chodzi przede wszystkim o emisję rtęci oraz pyłu w spalinach. Podjęcie decyzji oznacza wydłużenie okresu eksploatacji bloku 474 MW w Pątnowie i odkrywki Tomisławice - zaznaczyła spółka.
Co to jest BAT? To bardzo ważna norma, która nakazuje stosowanie najlepszych dostępnych technologii celem ochrony środowiska. Przypomnijmy, że ta najlepsza technologia w tym przypadku może się okazać dalszym łamaniem prawa w przypadku odkrywki Tomisławice oraz absurdalnym ekonomicznie transportem węgla brunatnego na dalekie odległości. Może to oznaczać także płonne nadzieje dla mieszkańców.

Komentarz:
„Osobiście słyszałem z ust władz spółki PAK SA o szybszym, niż pierwotnie planowano (tj. już w 2024 r.), zakończeniu wydobycia w odkrywce Tomisławice. Razem ze społecznościami lokalnymi dotkniętymi skutkami eksploatacji kopalni węgla brunatnego przyjęliśmy tę informację z ulgą. Tym bardziej, że szybsze zamknięcie odkrywki dobrze wpisywało się w szumnie propagowany przez właściciela spółki program "Czysta Polska". To oczywiste, nie można być obrońcą klimatu jednocześnie będąc współsprawcą zmiany klimatu poprzez wydobycie i spalanie węgla brunatnego. Przedłużanie, jak wynika z ostatnich doniesień, nieuchronnego końca epoki węgla tylko dlatego, że da się na tym jeszcze trochę zarobić uważam za niewybaczalny, także wizerunkowo, błąd. Trudno będzie nadal bez poczucia zażenowania słuchać lejących się z anteny Polsatu wezwań do segregacji śmieci, oszczędzania wody i energii, kiedy właściciel TV i PAK SA przy lada okazji zmienia zdanie. Zamiast, jak zapowiadał, skończyć szybko i definitywnie z odkrywką teraz snuje plany o kontynuacji wydobycia” – komentuje Tomasz Waśniewski (Fundacja RT-ON)

Nigdy wcześniej tyle pieniędzy nie spłynęło do Bogatyni, jak podczas ostatnich lat kadencji PiS. Nigdy wcześniej politycy krajowi tak bardzo nie „bronili” interesów Turowa. A jednak. „Sporo było kombinowania, zadzierania z Niemcami i Czechami” – mówią mieszkańcy. Właśnie ukazał się reportaż TVN o Bogatyni i innych miastach, gdzie partia PiS liczyła na ogromne poparcie. „Z jednej strony Turów działał jako karta przetargowa w grze politycznej, a z drugiej strony szara rzeczywistość kompleksu energetycznego, który ma swoje problemy i które niestety nie są załatwiane, tak jakby sobie tego życzyli pracownicy”.
Zapraszamy do obejrzenia

Właśnie podpisano list intencyjny w sprawie odbudowy stosunków wodnych zlewni Noteci. Woda ma pochodzić z odwodnienia odkrywki węgla brunatnego Tomisławice i służyć będzie do odbudowy zasobów zlewni Noteci, jeziora Zakrzewek i Kanału Grójeckiego.

Komentarz:
Wszelkie działania albo zapowiedzi działań w sprawie rekultywacji terenów pokopalnianych (o ile nie są pozorne) ze strony sprawców szkód, czyli kopalni odkrywkowych oraz instytucji jak Wody Polskie, oceniam pozytywnie - komentuje Tomasz Waśniewski(Fundacja „RT-ON”). Cieszy, wydaje się jednoznaczne, przyjęcie odpowiedzialności za proces przywracania naturze zdegradowanych terenów przez spółkę PAK SA oraz zaangażowanie samorządów. Należy pamiętać o wymogach prawidłowej, zgodnej z aktualną wiedzą rekultwacji, tempie działania oraz zabezpieczeniu odpowiednich środków pochodzących nie tylko z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.

Pewne obawy ws. projektu wyraża Magda Gorczyca (Fundacja „RT-ON”) Wody podziemne i powierzchniowe to bardzo skomplikowana sieć wzajemnych powiązań. Mając do dyspozycji najlepsze narzędzia i wiedzę, nigdy nie jesteśmy w stanie do końca przewidzieć skutków ingerowania w stosunki wodne, ponieważ to wszystko jest jak żywy ogromny organizm z długim czasem reakcji na podjęte wobec niego działania. Coraz więcej polskich rzek okresowo wysycha - w wyniku m.in. długoletnich zaburzeń ich struktury, również tej podziemnej oraz zmian klimatycznych, struktury opadów - w tym Noteć.
Niepokoi jednak wstępny opis projektu - w związku z tym, że przez wiele lat rzeka Pichna była bardzo zanieczyszczona przez odpady z kopalni i wpływała negatywnie na stan organizmów żywych w jeziorze Gopło, rodzi się pytanie, czy jest już wystarczająco czysta, by nie zaszkodzić zbiornikom, które ma zasilać w ramach projektu - lub czy wzięto pod uwagę, że trzeba ją efektywniej oczyścić. Rzeki są w stanie do pewnego stopnia się samooczyszczać, jednak stojąca woda w jeziorze, choćby Zakrzewek, już nie. Drugie poważne pytanie nasuwa się w sprawie zakresu oddziaływania leja depresji i tego czy inicjatorzy projektu dysponują rzetelnymi obliczeniami przewidującymi, że dolewając wodę do jeziora Zakrzewek i innych zbiorników, nie wykonają syzyfowej pracy?
Podsumowując, podane do publicznej wiadomości informacje są, póki co, ogólne i dużo tu znaków zapytania. Dopóki nie będziemy znać pełnych zamiarów i konkretów projektu, trudno rzetelnie je ocenić” - podsumowuje.

W Bełchatowie od kilku lat rozmowy o transformacji to żadne tabu. Prowadzone są szkolenia, konferencje, planowanie oraz kręcone są swego rodzaju reportaże o teraźniejszości i przyszłości. Polecamy posłuchać co ma do powiedzenia bełchatowska młodzież. Co ciekawe, jak mówią: „nie każdy chce oraz może stąd wyjechać”. Młodzi ludzie wiedzą, że będą „twórcami, ale też beneficjentami transformacji”. Ich pomysły i obawy to bardzo cenna porcja wiedzy. Bełchatów nie jest im obojętny a pomysły mogą się okazać strzałem w dziesiątkę, jeżeli chodzi np. o historię techniki energetycznej. Często myślimy, że młode pokolenie nie przejmuje się przyszłością, szczególnie w regionie, który w pewny sensie kończy pewien etap na mapie gospodarczej Polski. Młodzi mają pomysły i widać, że zależy im na Bełchatowie i przyszłości.
Zapraszamy:

W Niemczech również myślą o NABE (Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego - przypominającej niezrealizowany projekt naszego poprzedniego rządu). Oczywiście będzie się to nazywać i funkcjonować inaczej, ale ostatni pomysł, aby restrukturyzować przemysł węglowy na terenie Łużyc pokazuje, że doradcy są ci sami albo podobni.
Niemiecka organizacja GRÜNE LIGA (GL) wypowiedziała się już krytycznie co do reorganizacji spółki LEAG. Przypomnijmy, że LEAG to część EPH, czyli czeskiego koncernu, którym zarządza miliarder Daniel Kretynski. Życiorys Pana Daniela też nam co nieco przypomina. W każdym razie GL, podobnie jak polskie NGO, wyraża się krytycznie co do konstrukcji przypominającej NABE. Okazuje się, że także w Niemczech LEAG, podobnie jak PGE, ma problemy z pozyskaniem funduszy na OZE. Aby to zmienić, chce wydzielić aktywa węglowe do osobnej spółki. Co stanie się ze szkodami górniczymi i rekultywacją? Odpowiedzialność za kopalnie odkrywkowe ma zostać oddzielona od działalności związanej z energią odnawialną. Jak donosi gazeta Lausitzer Rundschau, poszczególne spółki mają być połączone jedynie strukturą holdingową.

Życzymy naszym Koalicjantom, społecznościom lokalnym, aktywistom oraz wszystkim czytelnikom „Pod Prąd” byśmy w Nowym 2024 Roku zamiast ignorancji i braku zrozumienia powagi sytuacji wśród polityków spotkali się z ich nieudawaną chęcią współpracy oraz gotowością do skutecznego rozwiązywania problemów z paliwami kopalnymi, wodą, środowiskiem i klimatem.
Zdrowia, pomyślności oraz samych radosnych i słonecznych dni przez cały rok!