Protokół z narady w sprawie planu ochrony Drawieńskiego Parku Narodowego
Z zaznaczonymi przez klub Przyrodników fragmentami mijającymi się z prawdą (czerwone), oraz fragmentami wymagającymi komentarza (niebieskie). Komentarze ukazują się w "dymkach" po zatrzymaniu myszki nad zaznaczonym fragmentem.
Drawno 23 kwietnia 2002r.
Celem spotkania było ustosunkowanie się do rozbieżności pomiędzy zapisami planistycznymi poszczególnych operatów szczegółowych, a zaleceniami projektu syntezy planu DPN, wyrobienie opinii Komisji o możliwości rozwiązania zaistniałego w sprawie planu ochrony DPN konfliktu i przygotowanie raportu dla Ministra Środowiska.
Spotkanie prowadził Dyrektor Departamentu Ochrony Przyrody w MŚ dr inż. Jan Wróbel. Na jego zaproszenie w spotkaniu uczestniczyli doc. dr hab. B. Jędrzejczak Przewodnicząca Komisji Parków Narodowych i Rezerwatów Przyrody PROP, mgr inż. A. Nowicki Dyrektor KZPN, przedstawiciele Rady Parku ( prof. Agapow - Przewodniczący, prof. W. Barzdajn i inż. J. Bieńkowski - Członkowie delegowani przez Prezydium Rady) oraz przedstawiciele wykonawców Syntezy Planu ( mgr K. Woźniak, dr A. Jermaczek i dr M. Grzyb) Ze strony DPN w rozmowach uczestniczyli, mgr inż. T. Kohut Dyrektor, inż. I. Kohut Główny Specjalista d/s Ochrony Przyrody Kierownik Gospodarstwa Pomocniczego przy DPN. Protokółowały mgr A. Gancarczyk - i M. Domagała pracownice DPN. Lista uczestników w załączeniu.
Dr J.Wróbel na wstępie zacytował fragmenty z raportu - załącznika do skargi jaką LKP przesłał Ministrowi Środowiska St. Żelichowskiemu w listopadzie 200 Ir. na działalność Dyrektora KZPN i Dyrektora DPN. ( skarga LKP L. Dz. 191/11/01 z 21.11.2001 r.) Następnie odczytał fragmenty odpowiedzi Dyrektora DPN T.Kohuta przesłane w styczniu 2002r. do Głównego Konserwatora Przyrody prof. E.Symonides. ( DPN Zn. spr. 17/01/02 z 8. O l.2002r.)
Komentując zacytowane fragmenty pism Dyr. J.Wróbel zaznaczył, że na obecnym etapie zaistniałego konfliktu należy uczynić wszystko by jak najszybciej doprowadzić do ostatecznych jasnych rozstrzygnięć. Nie animozje i niechęć stron konfliktu są tu najważniejsze. DPN musi posiadać zatwierdzony do realizacji wieloletni plan ochrony. Zarówno operaty szczegółowe jak i Synteza Planu Ochrony DPN nie są bez zarzutu. Rozstrzygnięcia, czy zapisy operatów ochrony poszczególnych ekosystemów czy też Syntezy Planu muszą ulec korekcie, w jakim zakresie i kto ma tego dokonać muszą nastąpić jak najprędzej. Największe rozbieżności pomiędzy operatami szczegółowymi, a Syntezą dotyczą właśnie ekosystemów leśnych. Cel jest jeden -doprowadzenie do zgodności składu gatunkowego z siedliskiem. Sporny jest sposób dojścia do tego celu. Przedłożony do zatwierdzenia plan ochrony musi precyzyjnie określać cel każdego zabiegu, jego rozmiar oraz metodę. Ma być przewidziany na 20 lat i w takim rozmiarze czasu będzie kontrolowane jego wykonanie. Zalecenia zespołu syntezy takiej precyzji nie zawierają.
Pani K. Woźniak wyjaśniła, że zabiegi ( zarówno w drzewostanach, jak i np. w ichtiofaunie) zaproponowane w Syntezie Planu dają wprawdzie pewną swobodę interpretacji, ale dotyczy ona określonych ram opisanych w części ogólnej syntezy (metoda, rozmiar zabiegu). Nie uważa by był to błąd. Procedura postępowania zespołu przy pracach nad Syntezą Planu Ochrony była zgodna z treścią podpisanej umowy. Metodyka postępowania, poszczególne etapy prac są opisane w części ogólnej planu. Ważność zapisów wszystkich operatów szczegółowych traktowana była na równi. K. Woźniak potwierdziła opisany w raporcie sposób prac nad Syntezą Planu, przyjęcie jej przez Komisję Planu i KZPN. Oświadczyła też, że później otrzymała polecenie usunięcia różnic między zapisami operatów szczegółowych a zapisami Syntezy. Zadania tego nie wykonała, gdyż było sprzeczne z ustaleniami poprzednio realizowanej umowy. Istniały określone trudności w kwestii uzgodnień z autorami niektórych operatów branżowych ( np. glebowego czy leśnego), gdyż część prac została zakończona i odebrana przed rozpoczęciem prac Zespołu Syntezy. Prawdą jest, że zaproponowany sposób rozwiązania części konfliktów jest autorską propozycją Zespołu Syntezy.
Tabelaryczne zestawienie konfliktów zapisów poszczególnych operatów branżowych jak podkreślił Dyr. J.Wróbel było niezwykle mozolną i ważną pracą jaką wykonał Zespół Syntezy. Niektóre zalecenia planistyczne dotyczące poszczególnych wydzieleń (szczególnie leśnych) zapisane w syntezie planu budzą jednak kontrowersje.
Dr M.Grzyb autor krytycznej recenzji operatu leśnego i jednocześnie zapisów zabiegów ochronnych dla poszczególnych wydzieleń leśnych w Syntezie Planu Ochrony DPN wyjaśnił zebranym, że te rozbieżności wynikają z faktu skrajnie odmiennego spojrzenia na kwestie ochrony ekosystemów leśnych w parku narodowym jakie prezentuje on i członkowie zespołu operatu leśnego. Idea dr M.Grzyba zakłada przebudowę drzewostanów na zdegradowanych siedliskach w młodszych klasach wieku. Zespół EKOLAS - autorzy operatu leśnego założyli przebudowę drzewostanów w starszych klasach stosując trzebieże z podsadzeniami. Przeniesienie ciężaru przebudowy drzewostanów ze starszych klas wieku do młodszych ma wg dr M.Grzyba swoje uzasadnienie, gdyż proces bielicowania gleb pod drzewostanami młodszymi można szybciej i z lepszym skutkiem powstrzymać niż pod drzewostanami starszymi. Dr M.Grzyb zrezygnował też w Syntezie Planu Ochrony DPN z jakiejkolwiek ingerencji w buczynach i drzewostanach nie zniekształconych.
Dyr. J.Wróbel wyraził opinię, żeby skutecznie doprowadzić do zmiany składu gatunkowego, same podsadzenia są niewystarczające. Jeśli nie będzie w odpowiednim czasie również cięć odsłaniających to wprowadzone podsadzenia przerodzą się w podszyty.
Metody zalecane przez zespół operatu leśnego ogólnie stosowane w lasach gospodarczych, zdaniem dr M.Grzyba w wypadku parku narodowego mają wyraźnie komercyjny charakter. Za niewłaściwe uważa dr M.Grzyb również stosowanie w stosunku do zabiegów w drzewostanach chronionych nazewnictwa typowego dla gospodarki leśnej.
Dyr. J.Wróbel zaznaczył , że synteza planu w obecnym swym kształcie w świetle obowiązującego obecnie prawa nie może zostać zatwierdzona jako plan ochrony. Ten dokument ma być zatwierdzany w formie rozporządzenia opublikowanego w dzienniku ustaw. Jak zapewnił Dyr. J.Wróbel rozporządzenie wykonawcze w tej sprawie wkrótce się ukaże. Zmiany ustawodawcze nie stoją jednak zdaniem Dyr. J.Wróbla w sprzeczności z możliwością rozwiązania konfliktu i dokończenia prac nad planem.
W dalszej części narady prowadzący poprosił o ustosunkowanie się Dyrektora DPN T.Kohuta do tabel przedstawionych w raporcie LKP, a zestawiających procentowo zabiegi ochrony czynnej ekosystemów leśnych zapisanych w operacie leśnym i w syntezie planu. Ponieważ nie określono do czego odnoszą się procentowe zestawienia odstąpiono od szczegółowej analizy tabel. Dyr. Wróbel polecił Dyr. T.Kohutowi przygotowanie powierzchniowego zestawienia proponowanych przez operat leśny zabiegów.
Dyrektor J.Wróbel wyraźnie podkreślił też, że plan ochrony musi mieć dokładnie określoną perspektywę czasową ( 20 lat!) i nie może być sporządzony w oderwaniu od możliwości finansowych, realizacji zapisanych w nim zabiegów. W świetle obecnej sytuacji finansowej parków narodowych jest to również ważny argument do rozważenia. Dr M.Grzyb widzi realną możliwość dofinansowania kosztownych prac przebudowy drzewostanów młodszych klas wieku przez Fundację Ekofundusz. Trzeba złożyć stosowne, wymagane procedurą właściwie umotywowane wnioski. Ęani K.Woźniak broniła zapisy syntezy twierdząc, że ramy czasowe, bliższe i dalsze są sprecyzowane.
Dyskusja skupiła się, na zabiegach zaplanowanych w drzewostanach sosnowych z udziałem gat. liściastych na siedliskach lasowych oraz na drzewostanach bukowych na siedliskach zniekształconych. Zespół Syntezy twierdził, że zaplanowane przez operat leśny cięcia odsłaniające buka są za drastyczne. Inź. I. Kohut wyraziła opinię, że szkoda iż organizatorzy narady nie zaprosili autorów operatu leśnego. Zaplanowane przez ten zespół prace w buczynach zakładają pozostawienie do 40% starodrzewu ( w stosunku do całkowitej powierzchni przewidzianej do zabiegów).
Prof. L.Agapow opowiedział się za koniecznością precyzyjnego określenia zaplanowanych zabiegów co do rozmiaru, lokalizacji i czasu. Przypomniał, że Rada Parku sugerowała dyrektorowi wstrzymanie ostatnio krytykowanych cięć odsłaniających w drzewostanach bukowych.
Komisja podjęła też w dyskusji temat redukcji zwierzyny w Drawieńskim Parku Narodowym. Zapisy przeniesione do zaleceń Syntezy Planu Ochrony z operatu ochrony fauny zakładają np. całkowite odstąpienie od redukcji dzika oraz od redukcji jeleni w okresie rykowiska. Dyr. J.Wróbel wyraził opinię, że dzik spełnia nie tylko rolę pożyteczną w ekosystemie. Może powodować ogromne szkody np. w odnowieniach naturalnych dęba i buka. Nie należy zupełnie zaprzestawać redukcji tego gatunku w pn. W zatwierdzonym planie ochrony DPN na II kwartał 2002 znalazły się odstrzały redukcyjne dzika. Z praktyki wiadomo, że identyfikacja jeleni i lokalizacja ich poza okresem rykowiska jest utrudniona. Zapis w syntezie planu o strzelaniu samców jeleni będących w rozproszeniu jest w praktyce trudny do zrealizowania.
Dr A.Jermaczek uważa, że zadania związane z przebudową drzewostanów nie powinny mieć charakteru obligatoryjnego pod względem ilościowym, czasowym i lokalizacyjnym. Musi istnieć możliwość korekty ze względu na zasiedlenie określonych miejsc przez ptaki drapieżne. Dyr. J.Wróbel uważa, że ustalenie wymaganych prawem stref ochronnych ptaków drapieżnych jest wystarczającym zabezpieczeniem by w okresie zasiedlenia gniazd przez te ptaki nie czynić im żadnej szkody. Dyrektor parku musi natomiast mieć precyzyjne zapisy planistyczne do poszczególnych wydzieleń i je realizować.
Podniesiono też sprawy ochrony ichtiofauny. Adiunkt d/s ekosystemów wodnych A. Gancarczyk uzasadniała obecnym, że odłowy kontrolne (zapewniające porównywalność wyników) powinny dotyczyć wszystkich jezior i rzek parku. Pani K.Woźniak zaznaczyła, że odłowy kontrolne (również w akwenach wytypowanych do ochrony biernej) zaplanowano nie w dziale czynna ochrona ekosystemów wodnych a w monitoringu. Celowość prowadzenia takich odłowów_nie została więc podważona przez żadną ze stron. Służby DPN nie zamierzają dokonać "eksterminacji węgorza". O takie działania oskarża DPN cytowany raport. Odłowy spływającego węgorza na ciągu Płocicznej były wykonywane do tej pory za zgodą Rady Parku. Uczestnicy spotkania podkreślili fakt, że odłowy te mają charakter komercyjny.
Podczas wyjazdu terenowego zlustrowano 11 powierzchni, na których zaplanowane przez zespół operatu leśnego zabiegi różnią się zasadniczo od zabiegów zaplanowanych przez zespół syntezy.
Wydzielenie 128j
BMśw, zad 0,9 9Sol 10, lBk50
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego Rb Ile
Zalecenie zabiegu wg syntezy TP usuwając So na korzyść buka
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN gniazdowe odsłonięcie buka
Opinia komisji - nie wykonywać cięć
Wydzielenie 132d
BMśw, na cz. N 25% LMśw. zad 0,6 So92
Zalecenie zabiegli wg operatu leśnego TP
Zalecenie zabiegu wg syntezy TP .
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN zgodnie z planem
Opinia komisji - bez uwag
Wydzielenie 134 f
BMśw w cz. W 5% LMśw, zad 0,9 Sol25
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego TP
Zalecenie zabiegu wg syntezy bez zabiegu
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN stopniowe odsłanianie odnowienia naturalnego sosny
Opinia komisji - konieczność wykonania zabiegu odsłaniającego, tak aby konary padały na drogę lub na pas
Wydzielenie 143
Rola, dawny grunt omy, na 30% samosiew Brz5, Brzl2
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego bez zabiegu
Zalecenie zabiegu wg syntezy bez zabiegu
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN bez zabiegu
Opinia komisji - przeciwdziałać sukcesji leśnej.
Wydzielenie 1711
LMśw, zad 0,7 Sp82; podrost 8So10, 2Brzb10
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego TP
Zalecenie zabiegu wg syntezy IIId
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN TP w kierunku przebudowy
Opinia komisji - przebudować wprowadzając buka poprzez podsadzenia
Wydzielenie 217 g ( ciecia odsłaniające buka wykonane przed sporządzeniem operatu leśnego)
Lśw, zad 0,3 Bkl50; podrost zad 0,7 6Bkl5, 2Bk20, 2Bk30; nalot zad 0,1 Bk5; mjsc. Bk, Gr 65, Bk, Św 85,
Md.Swl20.Dbb 150
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego bez zabiegu
Zalecenie zabiegu wg syntezy bez zabiegu
Opinia komisji - zabieg był zbędny
Wydzielenie 247 b
Lśw zad 0,9 7Bk340, lDbb340, l Bkl30, l Bk55; podr zad 0,3 Bkl5; nal zad 0,3 Bk2
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego bez zabiegu
Zalecenie zabiegu wg syntezy bez zabiegu
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN - bez zabiegu
Powierzchnię zlustrowano celem porównania wskazując, że drzewostany bukowe mogą pozostać bez ingerencji
człowieka
Wydzielenie 327 d ( zabieg już wykonany wg zapisów operatu leśnego)
Lśw, zad 1,0 8 Bkl40, 2 Bkl 10; podr zad 0,8 7Bk20, 3 Bk30; nal. zad 0,2 Bk2; mjsc Bk50. Gb So, Dgl, Św,
Brzb, Os80, Dbs, GbllO, Dbs, Gb 140; w części N na 2% 01
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego Rb IIa
Zalecenie zabiegu wg syntezy chronić biernie
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN - zabieg wykonany zgodnie z operatem leśnym
Opinia komisji - zabieg był zbędny
Wydzielenie 361 b ( zabieg już wykonany wg zapisów operatu leśnego)
Lśw. zad 0,8 Bkl45; podr zad 0,8 4Bk20,4BklO, 2 Bk30; nal. zad 0,2 Bk2; pjd Bkl 15, Sol45; mjsc Bk, Gb 60,
Śwl45
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego Rb IIa
Zalecenie zabiegu wg syntezy - bez zabiegu
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN - zgodnie z operatem leśnym
Opinia komisji - zabieg był zbędny
Wydzielenie 362 c
LMśw, zad 0,9 Ip So115 (wyżywicowana), pjd Bkl 15, mjsc Dbb, Św 115; lip zad 0,4 9Bk65, l Bk50, mjsc Św, Gb, Dbb 65; podr zad 0,2 Bk30; nal zad 0,2 Bk2
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego Rb IIa
Zalecenie zabiegu wg syntezy bez zabiegu
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN - wyjęcie sosny w TP
Opinia komisji - zgodna z dyrekcją, konieczność wykonania TP
Wydzielenie 322 d ( zabieg już wykonany wg zapisów operatu leśnego)
Bśw, na 7% BMśw, zad 1,2 Sol25 (wyżywicowana); podr zad 0,5 Sol5; podszyt Brzb, Dbb, Bk, ŚwJO%
Zalecenie zabiegu wg operatu leśnego Rb IIa
Zalecenie zabiegu wg syntezy TP
Zalecenie zabiegu wg dyrekcji DPN - odsłonięcie odnowienia naturalnego sosny uzupełniając luki dębem
bezszypułkowym
Opinia komisji - uzupełnić wypady dębu.
Dyrekcja DPN skoryguje wskazania zadań ochronnych w operacie leśnym kierując się ustaleniami
komisji na zlustrowanych powierzchniach. Należy sporządzić zestawienie różnic pomiędzy pierwotnymi zapisami operatu leśnego a wskazaniami skorygowanymi przez Komisję. Przy sporządzaniu planu generalnego uwzględnione zostaną również wskazania wynikające z innych operatów.
Protokólantki: Małgorzata Domagała, Aleksandra Gancarczyk
Prowadzący naradę:
dr Jan Wróbel