Rtęć w Unii Europejskiej – coraz bliżej całkowitego wycofania amalgamatu

Proces w kierunku całkowitego wycofania amalgamatu w UE postępuje. Obecnie zmianie podlega rozporządzenie z 2017 r. a poprawki wprowadzają m.in. zakaz stosowania rtęci w stomatologii od 2025 r.

Obecnie jesteśmy po ustaleniach Rady UE, czyli ministrów wszystkich państw UE. Teraz Rada będzie rozmawiać z Parlamentem UE. Stowarzyszenie EKO-UNIA monitoruje ten proces.

30 stycznia 2024 r. Rada przyjęła stanowisko do rozmów z Parlamentem Europejskim w sprawie przyszłości rtęci w UE. Chodzi nie tylko o wycofanie amalgamatu, ale także o wprowadzenie stopniowego zakazu produkcji, importu i eksportu szeregu produktów z dodatkiem rtęci, w tym niektórych lamp.

Celem jest Europa wolna od rtęci

W dyskusjach na szczeblu unijnym ważny był głos Polski, która jest jednym z pierwszych krajów w UE, gdzie zaprzestano używać amalgamatu w stomatologii. Teraz zakaz ma być wprowadzony we  wszystkich krajach UE od 1 stycznia 2025 r. Możliwe są jedynie wyjątki, gdy stosowanie amalgamatu dentystycznego zostanie uznane przez lekarza dentystę za bezwzględnie konieczne w celu zaspokojenia szczególnych potrzeb medycznych pacjenta. Wprowadzono też dwuletnie odstępstwo/derogacje dla tych państw członkowskich, które zwracały uwagę na trudną sytuację ekonomiczną. Te państwa członkowskie będą musiały dobrze uzasadnić skorzystanie z odstępstwa i powiadomić Komisję o środkach, które zamierzają wdrożyć, aby osiągnąć stopniowe wycofywanie do 1 stycznia 2027 roku.

Zakaz stosowania, importu, eksportu i produkcji

Co ważne Rada utrzymała zakaz eksportu amalgamatu dentystycznego od 1 stycznia 2025 r., ale zgodziła się na zakaz produkcji i importu w UE od 1 stycznia 2027 r. Teoretycznie do 2027 ma Europa ma  być wolna od rtęci – będzie zakaz stosowania, importu, eksportu oraz produkcji. Ograniczenia będą też dotyczyć innych produktów zawierających rtęć.
Rada jest teraz gotowa do rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem Europejskim w celu uzgodnienia ostatecznego kształtu poprawek. Po osiągnięciu wstępnego porozumienia ostateczny tekst będzie musiał zostać formalnie przyjęty przez obie instytucje.

Kontekst

Rozporządzenie UE w sprawie rtęci to dokument, który wdraża przepisy Konwencji z Minamaty w sprawie rtęci. Obecnie zmieniane jest rozporządzenie z 2017 r. Znajdą się w nim właśnie poprawki, które przewidują wycofanie amalgamatu w UE do 2025 r., uwzględniając wyjątki w niektórych państwach, które będą miały dwa lata więcej na wycofanie amalgamatu. Polska znajduje się  w grupie krajów, gdzie amalgamat rtęciowy nie jest już stosowany.  
https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2024/01/30/mercury-council-ready-to-start-talks-with-parliament-to-completely-phase-out-mercury-in-the-eu/

dr Hanna Schudy