Wersja PDF (do druku) Wersja PDF
(do druku)
Poprzednia stronaPoprzedni podrozdział Następny podrozdziałNastępna strona

Realizacja wrocławskich programów profilaktyki chorób i promocji zdrowia w roku 2001

Rozwój idei promocji zdrowia na świecie dokonał się w latach 80. Od roku 1977 ważną rolę w rozwoju promocji zdrowia pełni Światowa Organizacja Zdrowia. W tym czasie powstaje też, w czasie Zgromadzenia ŚOZ w Ałma-Acie, jeden z fundamentalnych dokumentów "Zdrowie dla wszystkich w roku 2000". W roku 1986 w Kanadzie, podczas I konferencji promocji zdrowia, uchwalono tzw "Kartę Ottawską," która stała się kamieniem węgielnym dla całego ruchu i uważana jest za rodzaj konstytucji promocji zdrowia. Opiera się ona na pięciu filarach, tworzących strategię na rzecz promocji zdrowia:

Każdy filar, wg Karty, to działanie, które powinno być uruchomione równolegle z innymi. Strategia promocji zdrowia polega właśnie na zintegrowanym i długofalowym oddziaływaniu. Promocja zdrowia według "Karty" jest procesem umożliwiającym ludziom zwiększenie kontroli nad zachowaniem zdrowia i jego poprawą. W celu osiągnięcia całkowitego fizycznego, psychicznego i społecznego dobrostanu, zarówno jednostka, jak i grupa muszą dobrze identyfikować i urzeczywistnić swoje aspiracje, zaspokajać potrzeby i radzić sobie w środowisku, lub dokonywać w nim zmian.

Ogólna koncepcja modelu, opartego na holistycznej wizji zdrowia, podkreśla konieczność wielodyscyplinarnego i wielopoziomowego ujmowania zdrowia.Według Karty, promocja zdrowia jest i musi być integralną częścią polityki społecznej i zdrowotnej danego regionu, oraz musi być świadoma istoty procesów decentralizacyjnych, podnoszących wagę samorządności. Niemniej, taką politykę społeczną i koncepcję wdrażania programów trzeba samodzielnie wypracować. Nikt jej do stolicy Dolnego Śląska nie przywiezie. Dlatego też, bez lokalnych biur, zespołów i specjalistów pracujących na rzecz swojej społeczności, o promocji zdrowia mowy być nie może.

Chciałbym podkreślić, że proces przygotowywania Karty Ottawskiej, oraz promocja zdrowia nie powstawały z dnia na dzień. Jej dojrzewanie spowodowane było konkretnymi faktami, z których przypomnę kilka najważniejszych - Deklaracja Ałma Aty, Raport Lalonda, badania Cochrane'a, badania Brennera, czy ukazanie się "Czarnego Raportu" w Anglii.

W praktycznych działaniach, promocja zdrowia w poszczególnych krajach wyrastała z konkretnego kontekstu polityczno-społecznego. Naturalnie, od początku najdynamiczniej rozwijała się w krajach bogatych i o dojrzałej demokracji (Kanada, Australia, Stany Zjednoczone, Anglia, Finlandia, Dania czy Szwecja). Proces ten rozpoczął się w końcowej fazie lat siedemdziesiątych. Od tego czasu wyróżnić można trzy charakterystyczne cechy tego dynamicznego zjawiska:

Zwiększanie się podmiotowości świadczeniobiorców. Wzrasta rola jednostek, ich wiedza, kompetencje oraz ranga grup naciskowych. Powstaje więc aktywna i opiniotwórcza część elektoratu, która staje się oddolnym "motorem" w sprawach dotyczących zdrowia. Inaczej mówiąc, w modelu docelowym, to zainteresowani, czyli mieszkańcy danego terenu przedstawiają swoje problemy, a urzędnicy jedynie pomagają im ich rozwiązywaniu.

Szukanie płaszczyzn kompromisów. Tworzą się grupy interesów, naturalne są więc podziały i odmienne punkty widzenia. Inne ze strony pracowników służby zdrowia, inne ze strony jej klientów i jeszcze inne ze strony dyspozytorów, czy płatników. Toteż dla twórczego funkcjonowania nowej koncepcji niezbędne są mechanizmy poszukiwania i znajdowania kompromisów w różnorodności interesów.

Tworzenie kryteriów jakościowych dobrej praktyki. Wypracowywane są w tym celu stosowne narzędzia i metody skutecznego bronienia własnego punktu widzenia. Następuje więc rozkwit grup samopomocowych, stowarzyszeń, fundacji oraz coraz częściej dochodzi do negocjacji, przetargów, czy konkursów ofert. Polepsza się standard usług i sposoby szacowania wartości podjętych interwencji.

W ostatnich latach na terenie Wrocławia realizację programów prowadzi od 1999 roku Zespół Promocji Zdrowia Dolnośląskiej Regionalnej Kasy Chorych oraz od 1994 roku Wydział Zdrowia Urzędu Miejskiego. Na przykładzie tych dwóch zespołów przedstawiona jest realizacja zadań promocji zdrowia we Wrocławiu. Przez termin "promocja zdrowia" rozumiane są nie tylko działania na rzecz wzmacniania zdrowia ale również działania profilaktyczne, edukacyjne oraz takie interwencje, które mają na celu ochronę zdrowia (np. prawne). Oczywistym jest, że lista programów jest niepełna, gdyż w obrębie miasta realizowanych było więcej programów (np. programy WSSE, Urzędu Wojewódzkiego, Wydziału Oświaty UM itp.)

Programy promocji zdrowia Zespołu Promocji Zdrowia DRKCh Poprzednia stronaPoprzedni podrozdział Następny podrozdziałNastępna strona

Koncepcja pracy zespołu promocji zdrowia oparta jest przede wszystkim na współpracy ze środowiskami lokalnymi. Model kontraktowania usług nazywamy modelem środowiskowym. Polega on na współ-pracy z ubezpieczonymi i świadczeniodawcami, którzy biorą na siebie część odpowiedzialności za identyfikację problemów zdrowotnych. W tym modelu interwencja nie zawsze polega na bezpośrednim świadczeniu usług zdrowotnych. Często jest to oddziaływanie pośrednie, np. przygotowywanie liderów lokalnych społeczności do tego, w jaki sposób mogą tego rodzaju interwencję przeprowadzać.

Mimo ograniczeń, wynikających z zapisu Ustawy o PUZ i o roli kas chorych, brane były pod uwagę dwie istotne przesłanki:

  1. Interwencja nie polegała wyłącznie na bezpośrednim świadczeniu usług zdrowotnych. Istotne było oddziaływanie pośrednie, np. przygotowywanie liderów lokalnych społeczności do tego rodzaju aktywności.
  2. Realizacja świadczeń z zakresu profilaktyki chorób i promocji zdrowia, w założeniu powinna przede wszystkim być dokonywana przez podstawową opiekę zdrowotną, we współpracy z lokalnymi instytucjami. Nie do przecenienia jest więc rola lekarza rodzinnego i lekarza pierwszego kontaktu oraz pielęgniarek medycyny szkolnej i pielęgniarek środowiskowych.

Zadaniem najważniejszym było przeprowadzanie corocznych konkursów ofert na programy z zakresu profilaktyki chorób i promocji zdrowia. Zadanie to obejmuje m.in. przygotowanie oferty, rozpisanie warunków szczegółowych, harmonogramu, kryteriów formalnych i merytorycznych przyjęcia oferty, zasad negocjacji, przygotowania umów, monitorowania programu, rozliczania comiesięcznego oraz ewaluacji końcowej.

Zadaniami uzupełniającymi w pracy zespołu były następujące:

  1. Przeprowadzanie diagnozy oraz określania najważniejszych problemów społecznych i zdrowotnych dla województwa dolnośląskiego oraz planowanie, szacowania ważności, ustalania priorytetów w zakresie promocji zdrowia, zarówno pod względem adresatów, strategii oddziaływania jak i obszarów problemów zdrowotnych;
  2. Współpraca i weryfikacja potencjalnych możliwości regionu dla realizacji zadań promocji zdrowia (środki, pracownicy, struktury itp.) oraz budowania bazy danych dotyczących programów promocji zdrowia (adresaci, realizatorzy, koszty, miejsca, ewaluacja itp.);
  3. Organizowanie szkoleń dla współpracowników i mobilizowanie lokalnych społeczności do aktywnego włączania się w podejmowanie działań na rzecz rozwiązywania własnych problemów zdrowotnych, oraz uruchomienia systemu kształcenia i doskonalenia zawodowego w zakresie promocji zdrowia;
  4. Konsultowanie i przekazywanie informacji dla promotorów zdrowia województwa dolnośląskiego;
  5. Nadzorowanie prac w przygotowywaniu materiałów edukacyjnych i szkoleniowych dla realizatorów programów.

W roku 2001 kontraktowanych przez DRKCh było 125 programu obejmujących cały Dolny Śląsk. Z tego 38 obejmowały swym zasięgiem miasto Wrocław. Poniżej prezentowana jest lista programów wrocławskich pogrupowana w 9 obszarach zdrowotnych uznanych jako priorytetowe w roku 2001.

Programy promocji zdrowia, profilaktyki chorób i uzależnień realizowane przez Dolnośląską Regionalna Kasę Chorych w roku 2001 i adresowane do mieszkańców Wrocławia.

Tytuł programu
1. Profilaktyka chorób i promocja zdrowia wśród dzieci i młodzieży
Program profilaktyki chorób układu ruchu wśród dzieci i młodzieży
Program profilaktyki wad postawy u dzieci w wieku przedszkolnym
Program powszechnych badań przesiewowych słuchu u noworodków i małych dzieci
Program profilaktyki niepełnosprawności wśród niemowląt
Profilaktyka chorób i promocja zdrowia wśród dzieci i młodzieży wraz ze szczepieniami ochronnymi
Profilaktyka chorób i promocja zdrowia wśród dzieci i młodzieży wraz ze szczepieniami ochronnymi
Program profilaktyki wad wzroku "Widzieć wyraźniej" –
Program wykrywania i profilaktyki schorzeń kardiologicznych u dzieci
Program wczesnej reedukacji dzieci z mikrouszkodzeniami Centralnego Układu Nerwowego
2. Profilaktyka chorób układu krążenia
Program prewencji pierwotnej chorób sercowo-naczyniowych "Pomagaj aktywnie swojemu sercu"
Program profilaktyki kardiologicznej - Miej serce - jak najdłużej zdrowe
Program oceny skuteczności prozdrowotnych działań edukacyjnych w zmianie stylu życia wśród chorych z chorobą niedokrwienną serca i ich rodzin
3. Profilaktyka chorób nowotworowych we wczesnych fazach rozwoju
Program promocji zdrowia – "Zdrowie kobiety"
Program profilaktyki chorób nowotworowych we wczesnych fazach rozwoju
Program kompleksowej diagnostyki w kierunku raka szyjki macicy "Zdążyć przed rakiem" -
Program aktywnej profilaktyki wybranych nowotworów złośliwych (raka piersi, szyjki macicy i gruczołu krokowego) w praktyce lekarza rodzinnego oraz edukacja pacjentów w zakresie ich wczesnego wykrywania
Program profilaktyki nowotworów przewodu pokarmowego
Program wczesnej diagnostyki raka piersi - badania mammograficzne z wykorzystaniem mammobusu
Program wczesnej diagnostyki nowotworów narządów płciowych i piersi "Zarządzanie zdrowiem kobiety"
Program edukacyjno-diagnostyczny mammograficznych badań przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka piersi w populacji kobiet Wrocławia i Powiatu Wrocławskiewgo
Program profilaktyki raka szyjki macicy
4. Promocja zdrowia psychicznego
Program profilaktyki defektów i objawów ubytkowych w powikłanych przypadkach schizofrenii
Program psychoprofilaktyki skutków uzależnienia od destrukcyjnych wspólnot sektowych
Warsztatowa grupa edukacyjna dla młodzieży z zaburzeniami psychosomatycznymi
Program psychoprofilaktyki u osób z chorobami układu pokarmowego
5. Promocja pozytywnych wzorców rodzinnych i integracja wspólnot lokalnych
Program promocji zdrowia dla osób starszych "Wiedzieć więcej, żyć zdrowiej"
Program promocji zdrowia dla przyszłych matek "Studium rodzicielstwa"
Program promocji zdrowia dla osób starszych "Aktywny i sprawny senior"
7. Profilaktyka uzależnień i AIDS
Program profilaktyki uzależnień i AIDS w środowisku lokalnym (Psie Pole)
Program profilaktyki zakażeń wirusem HIV przychodni specjalistycznej i Towarzystwa Rozwoju Rodziny
8. Profilaktyka cukrzycy
Profilaktyka i wykrywanie cukrzycy wśród mieszkańców Wrocławia i okolic
Promocja zdrowia dla chorych na cukrzycę: "Lata chude - lata długie"
Program profilaktyczny "Jak żyć z cukrzycą"
9. Profilaktyka chorób reumatycznych
Program aktywnej profilaktyki chorób reumatycznych "Zdrowe stawy"
Program edukacyjno-rehabilitacyjny dla osób z chorobami reumatycznymi i reumatoidalnymi
Program wczesnego wykrywania zapaleń wielostawowych
Program edukacyjno-usprawniający dla osób z przewlekłymi schorzeniami reumatycznymi i osteoporozą

Programy promocji zdrowia Wydziału Zdrowia Urzędu Miejskiego Poprzednia stronaPoprzedni podrozdział Następny podrozdziałNastępna strona

Zgodnie z informacją prezentowaną na stronie internetowej Urzędu Miejskiego Wrocławia, Wydział Zdrowia prowadzi całokształt działań związanych z polityką zdrowotną miasta oraz zapewnieniem mieszkańcom miasta podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej z uwzględnieniem właściwej jakości i dostępności do świadczeń zdrowotnych.

Programy promocji zdrowia, profilaktyki chorób i uzależnień realizowane przez Wydział Zdrowia Urzędu Miejskiego w 2001r. (przedstawione dane pochodzą z I półrocza 2001r.)

Programy promocji zdrowia, profilaktyki chorób i uzależnień dla dzieci i młodzieży
Program profilaktyki wad postawy u dzieci i młodzieży
Program profilaktyki chorób zakaźnych i wirusowego zapalenia wątroby typu B.
Program edukacyjno-terapeutyczny dla uczniów gimnazjów. Aktywna profilaktyka otyłości i hipercholesterolemii.
Program profilaktyki wad wzroku i choroby zezowej u dzieci
w wieku przedszkolnym i szkolnym.
Program wrocławskiej sieci przedszkoli promujących zdrowie.
Programy promocji zdrowia realizowane w szkołach należących do Wrocławskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie (50 szkół)
Program profilaktyki kardiologicznej
Program profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych dla 40- i 50- letnich mieszkańców Wrocławia.
Program profilaktyki chorób nowotworowych
Program edukacyjno-diagnostyczny wczesnego wykrywania raka piersi "Samobadanie piersi".
Program przesiewowych badań mammograficznych dla wczesnego wykrywania raka piersi.
Program badań genetycznych rodzinnego występowania raka.
Program przesiewowych badań cytologicznych dla wczesnego wykrywania raka szyjki macicy.
Program profilaktyki raka skóry i czerniaka.
Programy promocji zdrowia i profilaktyki realizowane przez lokalnych koordynatorów promocji zdrowia.
Program edukacyjno-rehabilitacyjny dla chorych na cukrzycę i ich rodzin.
Program edukacyjno-diagnostyczny aktywnej profilaktyki osteoporozy.
Program "Zdrowe stawy" realizowany przez SP ZOZ Wrocław-Fabryczna.
Program "Świadomego rodzicielstwa i promocji zdrowia w rodzinie.
Program wczesnego diagnozowania dolegliwości i chorób w okresie menopauzy "Menopauza, zdrowie, satysfakcja, dojrzałość".
Program "Moje osiedle-Forum Jakości Życia"
W programie udział wzięły następujące osiedla: Księże Małe, Muchobór Mały, Nadodrze, Powstańców Śląskich, Pracze Odrzańskie, Sołtysowice, Szczepin, Strachocin-Swojczyce-Wojnów, Zacisze-Zalesie-Szczytniki, Żerniki.
Programy promocji zdrowia w miejscu pracy (MPK)
Programy promocji zdrowia i profilaktyki chorób realizowane przez organizacje pozarządowe
(m.in. Dolnośląskie Towarzystwo Muzyczne, Towarzystwo Do Walki z Kalectwem, Stowarzyszenie Kobiet Aktywnych i Twórczych, Samopomocowa Grupa Przyjaciół i Rodzin Osób z Problemami Psychicznymi "Nie jesteś sam", Stowarzyszenie p/w MBNP "Przyjaciele Seniorów", Dortmundzko-Wrocławska Fundacja Partnerstwa Międzyparafialnego, "Klub pacjenta" przy Szpitalu Psychiatrycznym, Fundacja "Sprawni inaczej", Polskie Towarzystwo Opieki Paliatywnej, Ośrodek Edukacji Makrobiotycznej, Polskie Towarzystwo Psychologiczne "ART", TPD Specjalistyczne Koło "TAK").
Kampanie prozdrowotne
(dotyczące chorób serca, nowotworowych, astmy, wad postawy, aids, itp.)
Programy profilaktyczne HIV/AIDS realizowane w gminie Wrocław
Programy zwalczania narkomanii
Programy zwalczania alkoholizmu

Strategia do roku 2010

Strategia europejska Poprzednia stronaPoprzedni podrozdział Następny podrozdziałNastępna strona

Przyszły system opieki zdrowotnej będzie przede wszystkim polegał na na stworzeniu rozległego, skutecznego i ściśle zintegrowanego systemu profilaktycznego. Dbanie o zdrowie będzie sprawą częściowo osobistą, a częściowo zbiorową, przy czym z reguły oba te aspekty powinny ze sobą współgrać, pisał w latach 80-tych Fritzjof Capra, jeden z najwybitniejszych wizjonerów i filozofów obecnego czasu2. W roku 1998 Światowa Organizacja Zdrowia przedstawiła Deklarację Zdrowia "Zdrowie 21"- Zdrowie dla Wszystkich w XXI wieku. Dokument ten był konsekwentnym rozwinięciem wcześniejszej inicjatywy ŚOZ "Zdrowia dla Wszystkich", z początku lat osiemdziesiątych, oraz europejskiej wersji z roku 1985. Bez wątpienia polityka zdrowotna znajduje się w centrum zainteresowania Unii Europejskiej. Komitet Integracji Europejskiej opracował Narodowy Program Przygotowania do Członkostwa w UE (NPPC). Znajduje się tu również sfera ochrony zdrowia, zdrowia publicznego i w konsekwencji profilaktyki chorób i promocji zdrowia3. Reakcją naszego kraju na dokument "Zdrowie 21" była korekta ostatniej wersji naszego Narodowego Programu Zdrowia 1996-2005. Jedną z głównych zasad przyświecających "Zdrowiu 21" jest łączenie dzisiejszej rzeczywistości i jutrzejszych marzeń4.

Celem głównym jest uzyskanie pełnego potencjału zdrowotnego dla wszystkich5.

Dwoma celami wspierającym są:

Podstawę etyczną "Zdrowia 21" tworzą trzy podstawowe wartości:

Określono cztery główne strategie wdrażania "Zdrowia 21":

Ustalono dla regionu europejskiego 21 celów, które podzielić można na sześć obszarów:

  1. Zapewnienie równości w zdrowiu poprzez jedność w działaniu:
  2. Poprawa zdrowia 870 milionów ludzi w Regionie Europejskim:
  3. Zapobieganie i zwalczanie chorób i urazów:
  4. Wielosektorowe strategie służące zapewnieniu trwałego zdrowia:
  5. Sektor opieki zdrowotnej ukierunkowany na wyniki:
  6. Polityka i mechanizmy kierujące zmianami:

Autorzy w końcowej części opracowania wyraźnie wskazują sposoby realizacji celów zapisanych w "Zdrowiu 21". Nie ma innej, efektywnej drogi wdrażania programu, niż przejęcie idei europejskiej najpierw na poziomie krajowym, a następnie regionalnym i lokalnym.

Na poziomie krajowym taka rolę powinien spełniać Narodowy Program Zdrowia. Według założeń ostatniej wersji NPZ Ministerstwo i urzędy centralne oczekują inicjatyw regionalnych i lokalnych, pozostając zarazem organami wspierającymi i stymulującymi realizację celów NPZ. Ostatni dokument Ministerstwa Zdrowia o Narodowej Ochronie Zdrowia6, wyraźnie podkreśla współpracę z samorządami lokalnymi w przygotowaniu realnych planów zdrowotnych. We wspomnianym dokumencie, w części poświęconej kontraktowaniu świadczeń zdrowotnych, cały punkt B/ (o planach zdrowotnych) nawiązuje do zapisów NPZ. Wpisano tam, że Regionalne Plany Zdrowotne będą elementami Narodowego Planu Zdrowotnego opartego ideowo na Health for All in the 21 Century - WHO. Niestety realizacja NPZ na Dolnym Śląsku była symboliczna, owszem cele były realizowane ale z inicjatywy lokalnych zespołów. Można wymieć trzy główne powody takiego stanu rzeczy. Brak Ustawy o NPZ, brak środków na realizację NPZ oraz brak zespołu profesjonalistów promocji zdrowia, którzy potrafiliby uruchomić w skali miasta Wrocławia i całego Dolnego Śląska taki proces. Samo wdrożenie długofalowych programów promocji zdrowia wymaga wielu miesięcy przygotowań. Przede wszystkim nie ma rzetelnej diagnozy, koncepcji realizacji, planów działania, porozumień i międzysektorowej współpracy, narzędzi oceny efektywności programów, metod ewaluacyjnych itp. Tego niestety nie ma, również brak jest współpracy pomiędzy tymi, którzy takie programy w skali miasta realizują. Niezbędny jest profesjonalny zespół promocji zdrowia dla Dolnego Śląska

Strategia dla miasta Poprzednia stronaPoprzedni podrozdział Następny podrozdziałNastępna strona

Ochrona i promocja zdrowia nie może opierać się na politycznych preferencjach. Niezbędna jest długofalowa koncepcja zmian lub polityka zdrowotna respektowana przez kolejne władze. W tym celu niezbędne jest porozumienie wszystkich grup interesów oraz polityków zakładające nie ingerowanie w sprawy merytoryczne. Te powinny być w kompetencji profesjonalnego zespołu. Dotyczy to zarówno zmian czy restrukturyzacji całego systemu ochrony i promocji zdrowia jak i realizacji zadań.

Poniżej przedstawiony jest plan strategiczny dla miasta Wrocławia i całego województwa w obszarze profilaktyki chorób i promocji zdrowia. Każdy z przedstawionych 16 celów dla województwa dolnośląskiego (ujęty w jednej z trzech grup) nawiązuje do celów krajowych (NPZ) i do celów europejskich (HEALTH).

I. Współpraca międzysektorowa w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych oraz wyrównanie szans dostępu do usług zdrowotnych dla wszystkich na terytorium Dolnego Śląska

Cel 1 – Porozumienie, współpraca i odpowiedzialność międzysektorowa za realizację programów zdrowotnych (NPZ 6, HEALTH 1, 14, 15, 21)
Cel 2 – Wyrównanie dostępności do serwisów i programów zdrowotnych (NPZ 12, HEALTH 2)
Cel 3 – Promocja zdrowego i bezpiecznego środowiska naturalnego, pracy, nauki, wypoczynku i zamieszkania (NPZ 8, 11 HEALTH 10, 13)
Cel 4 – Edukacja i promocja aktywnego i zdrowego stylu życia (NPZ 6, HEALTH 11)
Cel 5 – Zintegrowana współpraca na rzecz redukcji skutków nadużywania alkoholu, palenia tytoniu i zażywania substancji psychoaktywnych (NPZ 3, 4, 5, HEALTH 412)
Cel 6 – Zintegrowana współpraca na rzecz promocji zdrowia wśród osób niepełnosprawnych (NPZ 1, HEALTH 2, 5)

II. Utrzymanie i poprawa zdrowia oraz zapobieganie i zwalczanie chorób i urazów wśród mieszkańców Dolnego Śląska

Cel 7 – Utrzymanie i poprawa zdrowia dzieci, młodzieży i ich rodzin (NPZ 2, 6, 913, 18, HEALTH 3, 4)
Cel 8 – Utrzymanie i poprawa zdrowia ludzi dorosłych i w starszym wieku (NPZ 1, 2, 6, HEALTH 5,11)
Cel 9 – Poprawa zdrowia psychicznego (NPZ 7, HEALTH 6)
Cel 10 – Redukcja chorób zakaźnych (NPZ 9, 17, HEALTH 7)
Cel 11 – Redukcja chorób nie zakaźnych, szczególnie układu krążenia i nowotworowych (NPZ 14, 15, HEALTH 8)
Cel 12 – Redukcja urazów powstałych w wyników przemocy i wypadków (NPZ 8, 10, HEALTH 9)

III. Jakość świadczeń w zakresie promocji zdrowia, organizacyjne i merytoryczne kryteria oceny.

Cel 13 – Wdrażanie elementów zarządzania jakością opieki zdrowotnej w odniesieniu do profilaktyki chorób i promocji zdrowia (NPZ, HEALTH 16)
Cel 14 – Poszukiwanie źródeł finansowania świadczeń zdrowotnych oraz racjonalizacja alokacji środków oraz pozyskiwanie partnerów i sojuszników (NPZ, HEALTH 17,20)
Cel 15 – Rozwijanie kompetencji kadry pracowniczej w ochronie i promocji zdrowia (NPZ, HEALTH 18)
Cel 16 – Budowanie bazy danych, podejmowanie badań na rzecz diagnozy stanu zdrowotnego mieszkańców Dolnego Śląska (NPZ, HEALTH 19)

Literatura

  1. Capra F., Punkt zwrotny, PIW, Warszawa, 1987
  2. Hancock T., The mandala of health: a model of the human ecosystem. [w:] Anderson R., Kickbusch I., Eds., Health promotion, a resource book, WHO Regional Office for Europe, Copenhagen, 1990.
  3. Kulmatycki L., Sidorowicz W., Plan Działania, Wrocław - miastem Promocji Zdrowia, Wydział Zdrowia UM, Wrocław 1994.
  4. Kulmatycki L., Sidorowicz W., Promocja zdrowia po wrocławsku - Raport 94-98, Wydział Zdrowia UM, Wrocław 1998.
  5. Kulmatycki L. Misińska B., Plan działania 2000-2005, promocja zdrowia w woj. dolnośląskim, Dolnośląska Regionalna Kasa Chorych, Wrocław 1999.
  6. Kulmatycki L. (red.) Profilaktyka chorób i promocja zdrowia w województwie dolnośląskim, Raport 2000, Dolnośląska Regionalna Kasa Chorych, Wrocław 2001.
  7. Narodowy Program Zdrowia, Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, Warszawa 1996.
  8. Transformacja systemu ochrony zdrowia w Polsce, MZiOS, Warszawa, listopad 1998.
  9. Ottawa Charter for Health Promotion, Health Promotion, 1 (4): III-V, 1986.
  10. Strategia rozwoju Województwa Dolnośląskiego, Zarząd Województwa Dolnośląskiego, 1999.
  11. Regionalna Polityka zdrowotna Dolnego Śląska, Kierunki rozwoju i działania do roku 2003, Sejmik Województwa Dolnośląskiego, Wrocław 2000.
  12. Ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (stan na 9 listopada 1998) oraz wybrane przepisy wykonawcze, Biuro Informacji i Promocji Reform w Ochronie Zdrowia, MZiOS, 1998.
  13. Zdrowie 21, Zdrowie dla wszystkich w XXI wieku, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, "Versalius", Kraków-Warszawa 2001.
  14. Regionalna polityka zdrowotna Dolnego Śląska. Kierunki rozwoju i działania do 2003 roku. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. Departament Spraw Społecznych.
  15. Zgony według przyczyn w latach 1999 - 2000. Regionalny Ośrodek Monitorowania Ochrony Zdrowia we Wrocławiu.
  16. Raport Pełnomocnika Zarządu Województwa DS. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. - Sprawozdanie z realizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi za rok 2000 w województwie dolnośląskim.
  17. Lesław Kulmatycki, dr. Adiunkt Zakładu Psychologii AWF we Wrocławiu, kierownik Zespołu Promocji Zdrowia Dolnośląskiej Regionalnej Kasy Chorych, współtwórca miejskiej koncepcji promocji zdrowia Wydziału Zdrowia Urzędu Miejskiego, przewodniczący Dolnośląskiego Zespołu d.s. Promocji Zdrowia przy Urzędzie Marszałkowskim, kierownik Podyplomowych Studiów Promocji Zdrowia.
Capra F., Punkt zwrotny, PIW, Warszawa, 1987, s. 454
Traktat z Maastricht - art. (129) i Traktat z Amsterdamu art.( 152)
Zdrowie 21, Zdrowie dla wszystkich w XXI wieku, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, "Versalius", Kraków-Warszawa 2001, s. 15 (wszystkie prezentowane cele "Zdrowia 21" w tym tekście pochodzą z tego opracowania).
op. cit., str. 43-44
Narodowa Ochrona Zdrowia, Strategiczne kierunki działań Ministerstwa Zdrowia w latach 2002-2003, Warszawa, luty 2002
POPRZEDNIA STRONA GŁÓWNA PDF POCZĄTEK STRONY NASTĘPNA