OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA
z dnia 25 czerwca 2002 r.
w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska.
(Dz. U. Nr 112, poz. 982)
1. Na podstawie art. 149 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668 i z 2000 r. Nr 12, poz. 136) ogłasza się w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 77, poz. 335), z uwzględnieniem zmian wprowadzonych:
1) ustawą z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zmianie niektórych ustaw normujących funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej (Dz. U. Nr 106, poz. 496),
2) ustawą z dnia 20 sierpnia 1997 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 770),
3) ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 133, poz. 885),
4) ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. Nr 141, poz. 943 i z 1998 r. Nr 162, poz. 1122),
5) ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668),
6) ustawą z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz. U. Nr 12, poz. 136 i Nr 122, poz. 1323 oraz z 2001 r. Nr 154, poz. 1802),
7) ustawą z dnia 9 listopada 2000 r. o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 109, poz. 1157),
8) ustawą z dnia 16 marca 2001 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 38, poz. 452),
9) ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638),
10) ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639),
11) ustawą z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. Nr 76, poz. 811),
12) ustawą z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych (Dz. U. Nr 110, poz. 1189 i z 2002 r. Nr 81, poz. 731),
13) ustawą z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085)
i zmian wynikających z przepisów ogłoszonych przed dniem wydania jednolitego tekstu.
2. Podany w załączniku do niniejszego obwieszczenia jednolity tekst ustawy nie obejmuje:
1) art. 32, 33 i art. 34 ust. 4 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 77, poz. 335), które stanowią:
"Art. 32. W ustawie z dnia 24 października 1974 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 38, poz. 230, z 1980 r. Nr 3, poz. 6, z 1983 r. Nr 44, poz. 201, z 1989 r. Nr 26, poz. 139 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 39, poz. 222 oraz z 1991 r. Nr 32, poz. 131) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 28:
a) w ust. 1 wyrazy «Właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego terenowy organ administracji państwowej» zastępuje się wyrazami «Wojewódzki inspektor ochrony środowiska»,
b) w ust. 2 wyraz «wojewoda» zastępuje się wyrazami «wojewódzki inspektor ochrony środowiska»,
2) w art. 130:
a) w ust. 2 wyrazy «terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej do spraw gospodarki wodnej stopnia wojewódzkiego» zastępuje się wyrazami «wojewódzki inspektor ochrony środowiska»,
b) skreśla się ust. 3,
c) w ust. 4 wyrazy «Terenowy organ administracji państwowej o właściwości szczególnej do spraw gospodarki wodnej stopnia wojewódzkiego» zastępuje się wyrazami «Wojewódzki inspektor ochrony środowiska»,
3) w art. 130c w ust. 4 wyrazy «terenowy organ administracji państwowej właściwy do wymierzenia kary» zastępuje się wyrazami «wojewódzki inspektor ochrony środowiska».
Art. 33. W ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. Nr 3, poz. 6, z 1983 r. Nr 44, poz. 201, z 1987 r. Nr 33, poz. 180, z 1989 r. Nr 26, poz. 139 i Nr 35, poz. 192 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 39, poz. 222) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 20 wyrazy «Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska» zastępuje się wyrazem «wojewoda»,
2) w art. 31 w ust. 1, w art. 51 w ust. 3 i w art. 83 w ust. 1 i 3 wyrazy «terenowy organ administracji stopnia wojewódzkiego» zastępuje się wyrazami «wojewódzki inspektor ochrony środowiska»,
3) w art. 61 wyrazy «Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska» zastępuje się wyrazem «wojewody»,
4) skreśla się art. 94, 95 i 96,
5) w art. 110:
a) w ust. 1 wyrazy «terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego» zastępuje się wyrazami «wojewódzki inspektor ochrony środowiska»,
b) skreśla się ust. 1a,
6) w art. 110c w ust. 4 wyrazy «terenowy organ administracji państwowej właściwy do wymierzenia kary» zastępuje się wyrazami «wojewódzki inspektor ochrony środowiska»."
Art. 34. "4. Minister Finansów dokona, w celu wykonania ustawy, stosownych przeniesień w budżecie państwa, zgodnie z ustawą z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe (Dz. U. Nr 4, poz. 18 i Nr 34, poz. 150).";
2) art. 84 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zmianie niektórych ustaw normujących funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej (Dz. U. Nr 106, poz. 496), który stanowi:
"Art. 84. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1997 r., z wyjątkiem art. 3, art. 7, art. 9, art. 10, art. 20, art. 24, art. 32, art. 34, art. 37, art. 45-47, art. 50, art. 66, art. 73 ust. 1, 2 i 4, art. 74, art. 76, art. 79, art. 80 i art. 82, które wchodzą w życie z dniem 1 października 1996 r., oraz art. 41, który wchodzi w życie z dniem wejścia w życie ustawy konstytucyjnej z dnia 21 czerwca 1996 r. o zmianie ustawy konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 106, poz. 488).";
3) art. 99 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz. U. Nr 121, poz. 770), który stanowi:
"Art. 99. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r., z tym że przepisy art. 12-98 wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.";
4) art. 17 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 133, poz. 885), który stanowi:
"Art. 17. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 22, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.";
5) art. 97 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. Nr 141, poz. 943 i z 1998 r. Nr 162, poz. 1122), który stanowi:
"Art. 97. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.";
6) art. 150 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668), który stanowi:
"Art. 150. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r., z wyjątkiem art. 26, art. 128 pkt 2, art. 139 pkt 1 i 10, art. 145 ust. 2 i 4, art. 146 ust. 2 i 4 oraz art. 147 ust. 2 i 3, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, i art. 34 pkt 1, art. 36 pkt 23, art. 48 pkt 1 i 3, art. 84, art. 97 pkt 1-3, 5-10 i 12-36 oraz art. 139 pkt 9 lit. a), które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2000 r.";
7) art. 74 i 75 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz. U. Nr 12, poz. 136 i Nr 122, poz. 1323 oraz z 2001 r. Nr 154, poz. 1802), które stanowią:
"Art. 74. Przepisy wykonawcze, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy na podstawie upoważnień zmienianych w ustawach nowelizowanych tą ustawą, zachowują moc do dnia 30 czerwca 2000 r. Art. 75.
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z wyjątkiem:
1) art. 71, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1999 r.,
2) art. 5 pkt 6 i 8, art. 8 pkt 3, art. 25 pkt 26 i art. 29 pkt 2, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 2000 r.,
3) art. 24 pkt 6-10 i art. 41 pkt 2, które wchodzą w życie z dniem 1 kwietnia 2000 r.,
4) art. 63 ust. 2, który wchodzi w życie z dniem 1 września 2000 r.,
5) art. 2, art. 14 pkt 2 lit. a), c)-e), pkt 3, 4 i 5 lit. a), art. 15 pkt 10 lit. d), art. 26 pkt 1, art. 30 pkt 1, art. 39 pkt 1 lit. a), art. 40 pkt 2 lit. b), art. 46 pkt 1 i 3 i art. 62, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.,
6) art. 25 pkt 20, który wchodzi w życie z dniem 1 września 2001 r.,
7) art. 46 pkt 2, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.";
8) art. 68 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 109, poz. 1157), który stanowi:
"Art. 68. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r.";
9) art. 33 ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 38, poz. 452), który stanowi:
"Art. 33. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
1) art. 3 pkt 3, który wchodzi w życie po upływie 4 lat od dnia ogłoszenia,
2) art. 16 ust. 2, który wchodzi w życie w dniu uznania przez właściwy organ Unii Europejskiej krajowego systemu kontroli za równorzędny z unijnym w zakresie certyfikacji zgodności w rolnictwie ekologicznym.";
10) art. 31 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638), który stanowi:
"Art. 31. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., z wyjątkiem art. 5 ust. 1 pkt 4, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.";
11) art. 46 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639), który stanowi:
"Art. 46. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.";
12) art. 76 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. Nr 76, poz. 811), który stanowi:
"Art. 76. Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów art. 9, art. 10, art. 12 i art. 13, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.";
13) art. 76 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych (Dz. U. Nr 110, poz. 1189 i z 2002 r. Nr 81, poz. 731), który stanowi:
"Art. 76. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.";
14) art. 62 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085), który stanowi:
"Art. 62. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 października 2001 r., z wyjątkiem:
1) art. 46 pkt 11, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia ustawy,
2) art. 46 pkt 10, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r."
Minister Środowiska: S. Żelichowski
Załącznik do obwieszczenia Ministra Środowiska z dnia 25 czerwca 2002 r. (poz. 982)
USTAWA
z dnia 20 lipca 1991 r.
o Inspekcji Ochrony Środowiska. 1)
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. 2) Główny Inspektor Ochrony Środowiska jest centralnym organem administracji rządowej, powołanym do kontroli przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz badania stanu środowiska, nadzorowanym przez ministra właściwego do spraw środowiska.
Art. 2. 1. 3) Do zadań Inspekcji Ochrony Środowiska 1) w szczególności należy:
1) kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów przyrody,
2) kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania środowiska,
3) udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji,
4) 4) udział w przekazywaniu do użytku obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko,
5) 5) kontrola eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem,
6) podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań związanych z ochroną środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska,
7) współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontrolnymi, organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości oraz organami administracji państwowej i rządowej, samorządu terytorialnego i obrony cywilnej, a także organizacjami społecznymi i opiekunami społecznymi,
8) organizowanie i koordynowanie państwowego monitoringu środowiska, prowadzenie badań jakości środowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzących w nim zmian,
9) opracowywanie i wdrażanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych,
10) 6) inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom oraz usuwania ich skutków i przywracania środowiska do stanu właściwego,
11) 7) kontrola przestrzegania przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
12) 8) kontrola przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej,
13) 9) kontrola przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń, z wyłączeniem kontroli laboratoryjnej, w zakresie postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi.
2. 10) Zwierzchni nadzór nad wykonywaniem zadań, o których mowa w ust. 1, sprawuje minister właściwy do spraw środowiska.
3. 11) Inspekcja Ochrony Środowiska współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.
Rozdział 2
Organy Inspekcji Ochrony Środowiska 1)
Art. 3. 12) 1. Zadania Inspekcji Ochrony Środowiska określone w art. 2 wykonują:
1) Główny Inspektor Ochrony Środowiska,
2) wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska jako kierownika wojewódzkiej inspekcji ochrony środowiska, wchodzącej w skład zespolonej administracji wojewódzkiej.
2. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska wykonuje w imieniu wojewody zadania i kompetencje Inspekcji Ochrony Środowiska określone w ustawie i przepisach odrębnych.
Art. 4. 1. Główny Inspektor Ochrony Środowiska kieruje działalnością Inspekcji Ochrony Środowiska 1) .
2. (skreślony). 13)
3. Główny Inspektor Ochrony Środowiska jest powoływany i odwoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska 14) .
4. 15) Zastępcę Głównego Inspektora Ochrony Środowiska powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw środowiska na wniosek Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.
5. Główny Inspektor Ochrony Środowiska wykonuje zadania przy pomocy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
6. 16) W skład Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska mogą wchodzić: departamenty, wydziały, zespoły terenowe, samodzielne stanowiska oraz laboratoria.
7. 17) Organizację Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska określa statut nadany, w drodze rozporządzenia, przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska.
Art. 5. 1. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska działa na obszarze województwa.
2. 18) Wojewódzki inspektor ochrony środowiska jest powoływany przez wojewodę spośród co najmniej trzech kandydatów wskazanych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska. Jeżeli wojewoda nie powoła wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w terminie 30 dni od dnia przedstawienia kandydatów, Główny Inspektor Ochrony Środowiska wskazuje spośród nich kandydata, którego wojewoda powołuje na stanowisko wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
2a. 19) Wojewoda odwołuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska na wniosek albo za zgodą Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.
3. 20) Wojewódzki inspektor ochrony środowiska wykonuje zadania przy pomocy wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska.
4. 21) Zastępcę wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska powołuje i odwołuje wojewoda na wniosek wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
5. 22) Wojewoda, na wniosek wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, może tworzyć delegatury wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska. Kierownik delegatury może, z upoważnienia wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, prowadzić sprawy i wydawać na terenie swojego działania decyzje administracyjne.
6. 22) Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, zasady organizacji wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska oraz ich delegatur.
Art. 6. Do pracowników Inspekcji Ochrony Środowiska 1) stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953, Nr 98, poz. 1071, Nr 123, poz. 1353 i Nr 128, poz. 1403 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 18).
Art. 7. 23) Wojewoda, na wniosek wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska lub za jego zgodą, może powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie spraw z zakresu właściwości wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, w tym wydawanie w jego imieniu decyzji administracyjnych, powiatom położonym na terenie województwa.
Art. 8. 24) W rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego, w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Inspekcji Ochrony Środowiska organem właściwym jest, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, wojewódzki inspektor ochrony środowiska i jako organ wyższego stopnia - Główny Inspektor Ochrony Środowiska.
Art. 8a. 25) 1. 26) Główny Inspektor Ochrony Środowiska ustala ogólne kierunki działania organów Inspekcji lub - w przypadku poważnej awarii w zakresie należącym do właściwości Inspekcji Ochrony Środowiska - szczegółowe zasady postępowania inspektorów, a także zasady ich współdziałania z innymi organami administracji publicznej.
2. 27) Rada gminy, rada powiatu i sejmik województwa przynajmniej raz w roku rozpatrują informację wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o stanie środowiska na obszarze województwa. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska informuje zarząd gminy, zarząd powiatu i zarząd województwa o wynikach kontroli obiektów o podstawowym znaczeniu dla danego terenu.
3. W związku z przedłożoną informacją, o której mowa w ust. 2, radzie powiatu służy prawo do określania, w drodze uchwały, kierunków działania właściwego organu Inspekcji Ochrony Środowiska, w celu zapewnienia na danym obszarze należytej ochrony środowiska.
4. W przypadkach bezpośredniego zagrożenia środowiska starosta, wójt, burmistrz (prezydent miasta) może wydać właściwemu organowi Inspekcji Ochrony Środowiska polecenie podjęcia działań zmierzających do usunięcia tego zagrożenia.
5. Uchwała podjęta na podstawie ust. 3 lub polecenie wydane na podstawie ust. 4 nie mogą dotyczyć wykonania konkretnych czynności służbowych ani określać sposobu wykonania zadania przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska, lecz powinny ustalać przedmiot działania lub wskazywać stan niezgodny z prawem, o którego usunięcie chodzi.
6. Organ jednostki samorządu terytorialnego niezwłocznie informuje wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o podjęciu uchwały lub wydaniu polecenia, o których mowa w ust. 3-5.
Art. 8b. 25) 1. Starosta, wójt, burmistrz (prezydent miasta) ponoszą wyłączną odpowiedzialność za treść polecenia wydanego na podstawie art. 8a ust. 4.
2. Polecenie przekazane ustnie wymaga potwierdzenia na piśmie.
3. Polecenie podlega niezwłocznemu wykonaniu. Właściwy wojewódzki inspektor ochrony środowiska natychmiast przedkłada sprawę Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska, jeżeli nie jest w stanie wykonać polecenia albo jeżeli polecenie narusza prawo.
4. Polecenie naruszające prawo jest nieważne. O nieważności polecenia rozstrzyga wojewoda.
Art. 8c. 28) Wojewódzki inspektor ochrony środowiska przedkłada Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska informacje o realizacji zadań Inspekcji za dany rok w terminie do 15 lutego roku następnego.
Rozdział 3
Wykonywanie zadań kontrolnych przez Inspekcję Ochrony Środowiska 1)
Art. 9. 1. Kontrolę wykonują Główny Inspektor Ochrony Środowiska, wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska oraz upoważnieni przez nich pracownicy Inspekcji Ochrony Środowiska 1) , zwani dalej "inspektorami".
2. 29) Przy wykonywaniu kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska inspektor uprawniony jest do:
1) wstępu wraz z pracownikami pomocniczymi, rzeczoznawcami i z niezbędnym sprzętem:
a) przez całą dobę:
- na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na którym prowadzona jest działalność gospodarcza,
- do środków transportu,
b) w godzinach od 6 do 22 na pozostały teren,
2) pobierania próbek, przeprowadzania niezbędnych badań lub wykonywania innych czynności kontrolnych w celu ustalenia na terenie kontrolowanej nieruchomości, w obiekcie lub jego części, stanu środowiska oraz oceny tego stanu w świetle przepisów o ochronie środowiska, a także indywidualnie określonych w decyzjach administracyjnych warunków wykonywania działalności wpływającej na środowisko,
3) żądania wstrzymania ruchu instalacji lub urządzeń oraz powstrzymania się od wykonywania innych czynności w zakresie, w jakim jest to niezbędne dla pobrania próbek oraz przeprowadzenia badań i pomiarów,
4) oceny sposobu eksploatacji instalacji lub urządzeń, w tym środków transportu,
5) oceny stosowanych technologii i rozwiązań technicznych,
6) żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym dla ustalenia stanu faktycznego,
7) żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.
3. 30) Upoważniony do kontroli inspektor jest uprawniony do poruszania się po terenie nieruchomości, obiektu lub ich części oraz środków transportu, bez potrzeby uzyskiwania przepustki oraz nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym kontrolowanej jednostki organizacyjnej; podlega on przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującym w kontrolowanej jednostce organizacyjnej.
Art. 10. Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej oraz kontrolowana osoba fizyczna, z zachowaniem przepisów o tajemnicy państwowej i służbowej oraz o zakwaterowaniu sił zbrojnych, obowiązani są umożliwić inspektorowi przeprowadzenie kontroli, a w szczególności umożliwić dokonanie czynności, o których mowa w art. 9 ust. 2.
Art. 10a. 31) 1. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska może wystąpić z wnioskiem do właściwego miejscowo komendanta Policji o pomoc, jeżeli jest to niezbędne do przeprowadzenia czynności kontrolnych.
2. Na wniosek wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska właściwy miejscowo komendant Policji jest obowiązany do zapewnienia inspektorowi pomocy Policji w toku wykonywania czynności kontrolnych.
Art. 11. 1. Z czynności kontrolnych inspektor sporządza protokół, którego jeden egzemplarz doręcza kierownikowi kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowanej osobie fizycznej.
2. Protokół podpisują inspektor i kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowana osoba fizyczna, którzy mogą wnieść do protokołu umotywowane zastrzeżenia i uwagi.
3. W razie odmowy podpisania protokołu przez kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowaną osobę fizyczną, inspektor czyni o tym wzmiankę w protokole, a odmawiający podpisu może w terminie siedmiu dni przedstawić swoje stanowisko na piśmie właściwemu organowi Inspekcji Ochrony Środowiska 1) .
Art. 12. 32) 1. Na podstawie ustaleń kontroli wojewódzki inspektor ochrony środowiska może:
1) wydać zarządzenie pokontrolne do kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub osoby fizycznej,
2) wydać na podstawie odrębnych przepisów decyzję administracyjną,
3) wszcząć egzekucję, jeżeli obowiązek wynika z mocy prawa lub decyzji administracyjnej.
2. Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej lub kontrolowana osoba fizyczna, w terminie wyznaczonym w zarządzeniu pokontrolnym, mają obowiązek poinformowania wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o zakresie podjętych i zrealizowanych działań służących wyeliminowaniu wskazanych naruszeń.
3. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska może zażądać od kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej przeprowadzenia postępowania służbowego lub innego przewidzianego prawem postępowania przeciwko osobom winnym dopuszczenia do uchybień i poinformowania go, w określonym terminie, o wynikach tego postępowania i o podjętych działaniach.
4. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska może upoważnić inspektora do wydania w trakcie kontroli decyzji w przedmiocie wstrzymania:
1) działalności powodującej naruszenie wymagań ochrony środowiska, jeżeli zachodzi bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia ludzi albo bezpośrednie zagrożenie zniszczenia środowiska w znacznych rozmiarach,
2) oddania do użytku obiektu budowlanego, zespołu obiektów lub instalacji niespełniających wymagań ochrony środowiska.
Art. 13. (skreślony). 33)
Art. 14. W sprawach o wykroczenia przeciwko środowisku organom Inspekcji Ochrony Środowiska 1) przysługuje uprawnienie oskarżyciela publicznego także wtedy, gdy wniosek o ukaranie za wykroczenie złożył inny uprawniony oskarżyciel.
Art. 15. W razie stwierdzenia, że działanie lub zaniechanie kierownika jednostki organizacyjnej, jej pracownika lub innej osoby fizycznej wyczerpuje znamiona przestępstwa przeciwko środowisku, organy Inspekcji Ochrony Środowiska 1) kierują do organu powołanego do ścigania przestępstw zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, dołączając dowody dokumentujące podejrzenie.
Art. 16. 1. Organy Inspekcji Ochrony Środowiska 1) mogą zwrócić się do każdego organu administracji państwowej i rządowej oraz organu samorządu terytorialnego o udzielenie informacji lub udostępnienie dokumentów i danych związanych z ochroną środowiska.
2. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie ochrony środowiska w działalności organów, o których mowa w ust. 1, organy Inspekcji Ochrony Środowiska 1) kierują wystąpienie, którego treścią może być w szczególności wniosek o:
1) wszczęcie postępowania administracyjnego,
2) dopuszczenie do udziału w toczącym się postępowaniu.
3. W przypadku skierowania wystąpienia, o którym mowa w ust. 2, organom Inspekcji Ochrony Środowiska 1) przysługują prawa strony w postępowaniu administracyjnym i postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.
Art. 17. 1. 34) Inspekcja Ochrony Środowiska współdziała w wykonywaniu czynności kontrolnych z innymi organami kontroli, w tym z Państwową Inspekcją Sanitarną 34a) , organami administracji państwowej i rządowej, organami samorządu terytorialnego, organami obrony cywilnej oraz organizacjami społecznymi.
2. Współdziałanie to obejmuje w szczególności:
1) (skreślony), 35)
1a) 36) rozpatrywanie wniosków o przeprowadzenie kontroli, składanych przez organy jednostek samorządu terytorialnego,
2) przekazywanie właściwym organom administracji państwowej i rządowej oraz organom samorządu terytorialnego informacji o wynikach kontroli przeprowadzonych przez Inspekcję Ochrony Środowiska 1) ,
3) wymianę informacji o wynikach kontroli,
4) wymianę z organami celnymi i Strażą Graniczną informacji związanych ze sprowadzaniem do kraju towarów, których wwóz jest zakazany lub ograniczony ze względu na ochronę środowiska,
5) współpracę ze Strażą Graniczną w wykonywaniu kontroli w strefie nadgranicznej,
6) 37) współpracę z organami Państwowej Straży Pożarnej w zakresie przeciwdziałania poważnym awariom.
3. 38) Wojewoda może zarządzić przeprowadzenie kontroli nieobjętej planem kontroli Inspekcji Ochrony Środowiska.
4. Inspekcja Ochrony Środowiska 1) udziela pomocy organom samorządu terytorialnego w realizacji ich zadań kontrolnych w zakresie ochrony środowiska.
5. (skreślony). 39)
Art. 18. 1. Koszty pobierania próbek oraz wykonywania pomiarów i analiz, na podstawie których stwierdzono naruszenie wymagań ochrony środowiska, ponoszą jednostki organizacyjne lub osoby fizyczne, których działalność jest źródłem naruszania tych wymagań.
2. Wysokość kosztów, o których mowa w ust. 1, ustala w drodze decyzji organ Inspekcji Ochrony Środowiska 1) stwierdzający naruszenie wymagań ochrony środowiska.
3. 40) Warunki i sposób ustalania kosztów ponoszonych w związku z prowadzeniem kontroli przestrzegania wymagań ochrony środowiska określa, w drodze rozporządzenia, minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych.
Art. 18a. 41) 1. 42) Środki finansowe w wysokości 20% pobranych kar pieniężnych wymierzonych w wyniku kontroli przestrzegania wymogów ochrony środowiska oraz środki, o których mowa w art. 18 ust. 1, przeznacza się na usprawnienie funkcjonowania Inspekcji Ochrony Środowiska i na premie dla jej pracowników, a w szczególności dla tych, którzy przyczynili się do skutecznej realizacji zadań, o których mowa w art. 2.
2. Minister właściwy do spraw środowiska 14) określi, w drodze rozporządzenia, sposób rozdysponowania środków, o których mowa w ust. 1, oraz zasady przyznawania premii pracownikom Inspekcji Ochrony Środowiska 1) .
Art. 18b. 43) 1. Główny Inspektor Ochrony Środowiska oraz wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska mogą gromadzić środki pieniężne na wyodrębnionych rachunkach bankowych, w formie środków specjalnych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych.
2. Źródłem dochodów środków specjalnych wymienionych w ust. 1 są:
1) środki, o których mowa w art. 18a ust. 1,
2) wpływy uzyskane z realizacji badań i pomiarów środowiskowych.
3. Środki pieniężne gromadzone w formie środków specjalnych przeznaczane są na:
1) cele określone w art. 18a ust. 1,
2) sfinansowanie kosztów badań i pomiarów środowiskowych.
Art. 19. 44) W postępowaniu o ustalenie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dotyczącym przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko, o którym mowa w przepisach o ochronie środowiska, oraz w sprawie ustalenia lokalizacji autostrad oraz dróg ekspresowych, jeżeli przepisy ustawy o autostradach płatnych mają zastosowanie do tych dróg, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska przysługują prawa strony w postępowaniu administracyjnym i postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, jeżeli zgłosi swój udział w postępowaniu.
Art. 20. (skreślony). 45)
Art. 21. (skreślony). 45)
Art. 22. Główny Inspektor Ochrony Środowiska może podejmować wszelkie czynności należące do właściwości wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, jeśli uzna to za celowe ze względu na wagę lub zawiłość sprawy.
Rozdział 4
Państwowy monitoring środowiska
Art. 23. 1. Tworzy się państwowy monitoring środowiska.
2. 46) Państwowy monitoring środowiska obejmuje zadania wynikające z odrębnych ustaw, zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych potrzeb wynikających z polityki ekologicznej państwa.
3. 46) Państwowy monitoring środowiska realizowany jest na podstawie:
1) wieloletnich programów państwowego monitoringu środowiska opracowanych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i zatwierdzanych przez ministra właściwego do spraw środowiska,
2) wojewódzkich programów monitoringu opracowanych przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska i zatwierdzonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.
4. 47) Wojewódzkie programy monitoringu zawierają zadania określone w wieloletnich programach państwowego monitoringu środowiska.
5. 48) Programy państwowego monitoringu środowiska obejmują, dla poszczególnych elementów środowiska, zadania realizowane w sieciach:
1) krajowych,
2) regionalnych (wojewódzkich i międzywojewódzkich).
6. 48) W programach państwowego monitoringu środowiska można uwzględnić zadania realizowane w sieciach lokalnych.
7. 48) Celem sieci krajowych jest monitorowanie głównych elementów środowiska, z uwzględnieniem zobowiązań międzynarodowych wynikających z umów i konwencji wiążących Rzeczpospolitą Polską, dla potrzeb oceny skuteczności działań podejmowanych w skali kraju na rzecz ochrony środowiska.
8. 48) Celem sieci regionalnych jest monitorowanie głównych elementów środowiska na obszarze województwa (sieci wojewódzkie) lub kilku województw (sieci międzywojewódzkie), dla oceny wojewódzkich i międzywojewódzkich działań podejmowanych na rzecz ochrony środowiska.
9. 48) Celem sieci lokalnych jest monitorowanie wybranych elementów środowiska istotnych z uwagi na lokalne uwarunkowania.
Art. 24. 49) Działalność państwowego monitoringu środowiska koordynują organy Inspekcji Ochrony Środowiska 1) , w tym:
1) sieci krajowe i regionalne - Główny Inspektor Ochrony Środowiska,
2) sieci lokalne - Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska, w uzgodnieniu z Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska.
Art. 25. 50) 1. Organy administracji rządowej oraz samorządowej, prowadzące rejestry, wykazy, pomiary, analizy i obserwacje stanu środowiska, są obowiązane do nieodpłatnego udostępniania danych o stanie środowiska uzyskanych w trakcie ich działalności dla potrzeb państwowego monitoringu środowiska.
2. Informacje o środowisku i jego ochronie na obszarze województwa objęte państwowym monitoringiem środowiska są gromadzone przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska i przekazywane Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska.
3. Laboratoria zajmujące się pomiarami stanu środowiska powinny posiadać wdrożony system jakości w rozumieniu przepisów o normalizacji i spełniać warunki określone w odrębnych przepisach.
Art. 25a. 51) Główny Inspektor Ochrony Środowiska ustala sposób gromadzenia i przetwarzania danych oraz zakres i sposób przekazywania informacji, o których mowa w art. 25 ust. 2.
Art. 26. (skreślony). 52)
Art. 27. 53) Minister właściwy do spraw środowiska może, dla celów kontroli i badań stanu środowiska, określić, w drodze rozporządzenia, warunki i metody prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz stężeń i poziomów substancji lub energii w środowisku, uwzględniając zobowiązania międzynarodowe Rzeczypospolitej Polskiej oraz postęp w zakresie technik pomiarowych.
Art. 28. 1. Inspekcja Ochrony Środowiska 1) zapewnia informowanie społeczeństwa o stanie środowiska.
2. 54) Właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska udostępnia organom administracji rządowej oraz organom samorządu terytorialnego wyniki badań i obserwacji oraz oceny, o których mowa w art. 25 ust. 2.
3. 55) Na wniosek producenta zamierzającego prowadzić ekologiczne gospodarstwo rolne właściwy organ Inspekcji Ochrony Środowiska wydaje zaświadczenie informujące, że na terenie, na którym położone jest gospodarstwo rolne, nie nastąpiło przekroczenie dopuszczalnych stężeń szkodliwych substancji zanieczyszczających powietrze i wodę.
Rozdział 5 56)
Wykonywanie zadań w zakresie poważnych awarii
Art. 29. W zakresie przeciwdziałania poważnym awariom do Inspekcji Ochrony Środowiska należy:
1) kontrola podmiotów, których działalność może stanowić przyczynę powstania poważnej awarii,
2) prowadzenie szkoleń dla organów administracji oraz podmiotów, o których mowa w pkt 1,
3) badanie przyczyn powstawania oraz sposobów likwidacji skutków poważnych awarii dla środowiska,
4) prowadzenie rejestru zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku, w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska.
Art. 30. Inspekcja Ochrony Środowiska współdziała w akcji zwalczania poważnej awarii z organami właściwymi do jej prowadzenia oraz sprawuje nadzór nad usuwaniem skutków tej awarii.
Art. 31. 1. Inspekcja Ochrony Środowiska dokonuje co najmniej raz w roku kontroli w zakładach o dużym ryzyku, a co najmniej raz na 2 lata w zakładach o zwiększonym ryzyku.
2. Główny Inspektor Ochrony Środowiska prowadzi rejestr poważnych awarii.
3. Organy administracji właściwe do zwalczania poważnych awarii obowiązane są do informowania Głównego Inspektora Ochrony Środowiska o poważnych awariach, które miały miejsce w kraju, oraz o ich ewentualnych skutkach transgranicznych.
4. Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, kryteria charakteryzujące poważne awarie, objęte obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w ust. 3, oraz terminy tego zgłoszenia i zakres zawartych w nim informacji, kierując się rodzajem i wielkością zakładu lub środka transportu, rodzajem, kategorią i ilością substancji niebezpiecznej, która przedostała się do środowiska, rodzajem i zakresem szkody w środowisku oraz tym, aby nadsyłane informacje umożliwiały analizę przyczyn poważnych awarii oraz poszukiwanie najlepszych środków zapobiegawczych, jak również skutecznych metod likwidacji skutków poważnych awarii, a także najlepszych sposobów prowadzenia akcji ratowniczej.
Rozdział 5a 57)
Przepisy karne
Art. 31a. 1. Kto:
1) w wyznaczonym terminie nie informuje organu Inspekcji Ochrony Środowiska o zakresie wykonania zarządzeń pokontrolnych albo o przeprowadzeniu postępowania służbowego lub innego przewidzianego prawem postępowania przeciw osobom winnym dopuszczenia do uchybień,
2) niezgodnie z prawdą informuje organ Inspekcji Ochrony Środowiska o wykonaniu zarządzeń pokontrolnych lub przeprowadzeniu postępowania służbowego lub innego przewidzianego prawem,
podlega karze aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.
2. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1, prowadzi się na podstawie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Rozdział 6
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 32. (pominięty). 58)
Art. 33. (pominięty). 58)
Art. 34. 1. Wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska wstępują, z dniem wejścia w życie ustawy, w stosunki prawne odpowiednich Ośrodków (Samodzielnych Pracowni) Badań i Kontroli Środowiska.
2. Mienie i środki finansowe pozostające w dyspozycji Ośrodków (Samodzielnych Pracowni) Badań i Kontroli Środowiska przejmują, z dniem wejścia w życie ustawy, wojewódzcy inspektorzy ochrony środowiska.
3. Główny Inspektor Ochrony Środowiska może zarządzić przekazanie przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska określonych składników mienia, o których mowa w ust. 2, innemu wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska.
4. (pominięty). 58)
Art. 35. 1. Pracownicy dotychczasowych Ośrodków (Samodzielnych Pracowni) Badań i Kontroli Środowiska stają się pracownikami Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. Pracownicy, o których mowa w ust. 1, mogą, w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie ustawy, złożyć Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska oświadczenie o wypowiedzeniu stosunku pracy albo wniosek o jego rozwiązanie za porozumieniem stron, który powinien być uwzględniony w terminie nie dłuższym niż obowiązujący w danym stosunku pracy okres wypowiedzenia. Rozwiązanie stosunku pracy na zasadach przewidzianych w niniejszym ustępie pociąga za sobą skutki, jakie prawo wiąże z rozwiązaniem umowy o pracę przez zakład pracy za wypowiedzeniem z powodu likwidacji zakładu pracy.
Art. 36. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska oraz wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska są jednostkami budżetowymi.
Art. 37. Postępowanie w sprawach wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie ustawy prowadzi się zgodnie z dotychczasowymi przepisami.
Art. 38. Ustawa wchodzi w życie po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia. 59)
1) Ze zmianą wprowadzoną przez art. 74 pkt 1 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa (Dz. U. Nr 106, poz. 668), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.
2) W brzmieniu ustalonym przez art. 59 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. Nr 141, poz. 943 i z 1998 r. Nr 162, poz. 1122), która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r.
3) Oznaczenie ust. 1 nadane przez art. 74 pkt 2 ustawy wymienionej w przypisie 1.
4) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085), która weszła w życie z dniem 1 października 2001 r.
5) Ze zmianą wprowadzoną przez art. 46 pkt 1 lit. b) ustawy wymienionej w przypisie 4.
6) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 1 lit. c) ustawy wymienionej w przypisie 4.
7) Dodany przez art. 30 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.
8) Dodany przez art. 42 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.
9) Dodany przez art. 67 ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. Nr 76, poz. 811), która weszła w życie z dniem 26 października 2001 r.
10) Dodany przez art. 74 pkt 2 ustawy wymienionej w przypisie 1.
11) Dodany przez art. 55 ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji kryminalnych (Dz. U. Nr 110, poz. 1189 i z 2002 r. Nr 81, poz. 731), która wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.
12) W brzmieniu ustalonym przez art. 74 pkt 3 ustawy wymienionej w przypisie 1.
13) Przez art. 74 pkt 4 lit. a) ustawy wymienionej w przypisie 1.
14) Ze zmianą wprowadzoną przez art. 23 pkt 6 ustawy z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej (Dz. U. Nr 12, poz. 136), która weszła w życie z dniem 23 lutego 2000 r.
15) W brzmieniu ustalonym przez art. 74 pkt 4 lit. b) ustawy wymienionej w przypisie 1.
16) Ze zmianą wprowadzoną przez art. 46 pkt 2 ustawy wymienionej w przypisie 4.
17) Dodany przez art. 74 pkt 4 lit. c) ustawy wymienionej w przypisie 1.
18) W brzmieniu ustalonym przez art. 23 pkt 1 lit. a) ustawy wymienionej w przypisie 14.
19) Dodany przez art. 23 pkt 1 lit. b) ustawy wymienionej w przypisie 14.
20) W brzmieniu ustalonym przez art. 74 pkt 5 lit. a) ustawy wymienionej w przypisie 1.
21) Dodany przez art. 74 pkt 5 lit. b) ustawy wymienionej w przypisie 1 oraz w brzmieniu ustalonym przez art. 23 pkt 1 lit. c) ustawy wymienionej w przypisie 14.
22) Dodany przez art. 74 pkt 5 lit. b) ustawy wymienionej w przypisie 1.
23) W brzmieniu ustalonym przez art. 74 pkt 6 ustawy wymienionej w przypisie 1.
24) W brzmieniu ustalonym przez art. 74 pkt 7 ustawy wymienionej w przypisie 1.
25) Dodany przez art. 74 pkt 8 ustawy wymienionej w przypisie 1.
26) Ze zmianą wprowadzoną przez art. 46 pkt 3 ustawy wymienionej w przypisie 4.
27) W brzmieniu ustalonym przez art. 23 pkt 2 ustawy wymienionej w przypisie 14.
28) Dodany przez art. 46 pkt 4 ustawy wymienionej w przypisie 4.
29) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 5 lit. a) ustawy wymienionej w przypisie 4.
30) Dodany przez art. 46 pkt 5 lit. b) ustawy wymienionej w przypisie 4.
31) Dodany przez art. 46 pkt 6 ustawy wymienionej w przypisie 4.
32) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 7 ustawy wymienionej w przypisie 4.
33) Przez art. 46 pkt 8 ustawy wymienionej w przypisie 4.
34) Ze zmianą wprowadzoną przez art. 74 pkt 9 lit. a) ustawy wymienionej w przypisie 1.
34a) Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 1 marca 2002 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej oraz zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 37, poz. 329), która weszła w życie z dniem 27 kwietnia 2002 r.
35) Przez art. 74 pkt 9 lit. b) tiret pierwsze ustawy wymienionej w przypisie 1.
36) Dodany przez art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o zmianie ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 133, poz. 885), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 1998 r., oraz ze zmianą wprowadzoną przez art. 74 pkt 9 lit. b) tiret drugie ustawy wymienionej w przypisie 1.
37) Dodany przez art. 46 pkt 9 ustawy wymienionej w przypisie 4.
38) W brzmieniu ustalonym przez art. 45 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zmianie niektórych ustaw normujących funkcjonowanie gospodarki i administracji publicznej (Dz. U. Nr 106, poz. 496), który wszedł w życie z dniem 1 października 1996 r., oraz ze zmianą wprowadzoną przez art. 74 pkt 1 i 9 lit. c) ustawy wymienionej w przypisie 1.
39) Dodany przez art. 45 pkt 4 lit. b) ustawy wymienionej w przypisie 38 jako pierwsza, a następnie skreślony przez art. 74 pkt 9 lit. d) ustawy wymienionej w przypisie 1.
40) Ze zmianą wprowadzoną przez art. 23 pkt 3 i 6 ustawy wymienionej w przypisie 14.
41) Dodany przez art. 11 pkt 2 ustawy wymienionej w przypisie 36 jako pierwsza.
42) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 10 ustawy wymienionej w przypisie 4, który wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.
43) Dodany przez art. 46 pkt 11 ustawy wymienionej w przypisie 4, który wszedł w życie z dniem 18 września 2001 r.
44) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 12 ustawy wymienionej w przypisie 4.
45) Przez art. 46 pkt 13 ustawy wymienionej w przypisie 4.
46) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 14 lit. a) ustawy wymienionej w przypisie 4.
47) Dodany przez art. 45 pkt 5 ustawy wymienionej w przypisie 38 jako pierwsza oraz w brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 14 lit. a) ustawy wymienionej w przypisie 4.
48) Dodany przez art. 46 pkt 14 lit. b) ustawy wymienionej w przypisie 4.
49) W brzmieniu ustalonym przez art. 45 pkt 6 ustawy wymienionej w przypisie 38 jako pierwsza.
50) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 15 ustawy wymienionej w przypisie 4.
51) Dodany przez art. 46 pkt 16 ustawy wymienionej w przypisie 4.
52) Przez art. 23 pkt 5 ustawy wymienionej w przypisie 14.
53) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 17 ustawy wymienionej w przypisie 4.
54) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 18 ustawy wymienionej w przypisie 4.
55) Dodany przez art. 30 ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 38, poz. 452), która weszła w życie z dniem 3 listopada 2001 r.
56) W brzmieniu ustalonym przez art. 46 pkt 19 ustawy wymienionej w przypisie 4.
57) Dodany przez art. 46 pkt 20 ustawy wymienionej w przypisie 4.
58) Zamieszczony w obwieszczeniu.
59) Ustawa została ogłoszona dnia 29 sierpnia 1991 r.