Mięczaki

Małże na dnie jeziora. Foto Marek CzasnojćNa terenie obecnego Drawieńskiego Parku Narodowego stwierdzono dotychczas 71 gatunków małży i ślimaków. Są wśród nich gatunki chronione: ślimak winniczek, skójka malarska i szczeżuja wielka. Jest także skójka gruboskorupowa, gatunek zaliczany w Polsce i w Europie do bezpośrednio zagrożonych wyginięciem.
Szczególnie małże, a w tym zwłaszcza błotniarki, skójki oraz racicznice, stanowią bardzo ważny z ekologicznego punktu widzenia składnik ekosystemów wodnych. Duże zróżnicowanie rzek i jezior Puszczy Drawskiej znajduje odzwierciedlenie w bogactwie gatunkowym tej grupy.

[Checklista mięczaków]





Owady

Wonnica piżmówka, okazały chrząszcz z rodziny kózkowatych. Foto Marek CzasnojćNieprzebrana jest liczebność występujących w Puszczy Drawskiej gatunków owadów. Tylko niektóre ich grupy były dotychczas przedmiotem jakichkolwiek badań. O wielu innych wciąż jeszcze nie wiemy dosłownie niczego.
Jedną ze zbadanych grup są sympatyczne chrząszcze z grupy kózek. Reprezentanci tej ciekawej rodziny w Puszczy Drawskiej to około 50 róznych gatunków. Są wśród nich bardzo rzadkie: płaskowiak jałowcowiec i obwężyn lipowiec, a także pospolitsze, ale również ciekawe: borodziej próchnik, capoń, kłopotek czarny, pętlak pałączasty, rębacz szary, rzemlik, tryk, tycz cieśla, wonnica piżmówka i zgrzytnica
Nad kwiecistymi łąkami Puszczy Drawskiej fruwa ponad 50 gatunków różnobarwnych motyli, a wśród nich najpospolitsza chyba rusałka pawik, chroniony paź królowej i mieniak tęczowiec, ginący w całej Europie czerwieńczyk dispar i ciepłolubny modraszek agestis. Znacznie liczniejsze są ćmy, do których należy także osławiona brudnica mniszka, której gąsienice są śmiertelnym wrogiem leśnych drzewostanów.
Nad rzekami i wodami każdemu turyście rzucą się w oczy kolorowe i różnorodne ważki. Niebieskie i zielone świtezianki jak skrzydlate klejnoty unoszą się latem nad nurtem. W Puszczy Drawskiej stwierdzono dotąd 45 róznych gatunków ważek. Najrzadszą z nich jest maleńka iglica, żyjąca tylko w kilku miejscach nad otoczonymi płem jeziorkami dystroficznymi.
Świat owadzi regionu jest jednak znacznie bogatszy. Należą do niego także i mniej efektowne owady: przypominające małe ćmy chruściki, których larwy znajdziemy w źródłach, jeziorach i rzekach, pracowite mrówki, głośno grające latem na łąkach pasikoniki, czy choćby pospolite biegacze i żuki leśne, przemykające po dnie lasu w sobie tylko znanych sprawach...

[Checklista chruścików]
[Checklista jętek]
[Checklista ważek]
[Checklista motyli]
[Checklista kózek]





Ryby

Wzdręga. Foto Marek CzasnojćRybostan rzek i jezior Puszczy Drawskiej, w skład którego wchodzą 42 gatunki ryb i minogów, stawia wody tego regionu w rzędzie najbogatszych w ryby w Polsce. W samej tylko Płocicznej stwierdzono 28 różnych gatunków ryb, w Drawie - 27, a w jeziorze Ostrowiec - 24.
Bardzo cenny jest rybostan wód płynących. W rzekach Puszczy Drawskiej żyją populacje pstrąga, lipienia, strzebli potokowej i głowacza białopłetwego. Na tarło wchodzi troć wędrowna i certa. Od kilku lat próbuje się ponownie wsiedlić do rzek łososia. Tym typowo rzecznym gatunkom towarzyszą pospolitsze: kleń, szczupak, okoń i płoć. W rzekach pojawiają się także minogi, koza, sum i miętus Specjaliści oceniają, że fauna ryb rzek Puszczy Drawskiej w bardzo małym stopniu została dotknięta przez procesy degradacyjne.
Fauna puszczańskich jezior jest bardziej typowa, ale i w jej składzie są cenne gatunki. Dominuje płoć, krąp i leszcz, sporo jest też okonia i szczupaka. Względnie liczne są ginące w innych regionach Polski rybki: różanka i piekielnica. W najczystszych, mezotroficznych jeziorach wciąż żyją i rozmnażają się populacje sielawy. Największą osobliwością rybostanu jezior Drawieńskiego Parku Narodowego jest jeziorowa forma ekologiczna pstrąga, troć jeziorowa, spotykana w akwenach na linii Płocicznej i odbywająca tarło w tej rzece.

[Checklista ryb]





Płazy i gady

Żaba wodna. Foto Marek CzasnojćGdy w majowy wieczór ze śródleśnych i sródpolnych bagienek Puszczy Drawskiej niesie się daleko kumkanie żab i pojękiwanie kumaków, trudno uwierzyć, że niemal wszystkie gatunki płazów w Polsce dramatycznie zmniejszają swoją liczebność. W Puszczy Drawskiej zachowały się jednak jeszcze ich względnie liczne populacje. Oprócz zielonych i brunatnych żab można tu spotkać wszystkie trzy krajowe gatunki ropuch, dwa gatunki traszek, kumaki nizinne i bardzo rzadką już w regionie rzekotkę drzewną. Na polach w miarę pospolita jest także grzebiuszka ziemna, zwana też huczkiem.
Również fauna gadów Puszczy zasługuje na uwagę. Na kilku stanowiskach żyją tu szczątkowe populacje jednego z najrzadszych polskich gadów - żółwia błotnego. Odnotowano także występowanie bardzo rzadkich na Pomorzu: gniewosza plamistego oraz żmii Towarzysza im znacznie pospolitsze: zaskroniec, padalec oraz jaszczurki: zwinka i żyworódka.
Wszystkie gady i płazy, jako zwierzęta coraz rzadsze w Polsce, podlegają ścisłej ochronie gatunkowej.

[Checklista płazów i gadów]





Ptaki

Bielik. Foto Marek CzasnojćŚwiat skrzydlatych mieszkańców Puszczy Drawskiej liczy ponad 120 gatunków, gdy liczyć tylko te, które się na tym terenie rozmnażają. Przynajmniej raz odnotowano w Puszczy i w jej najbliższym sąsiedztwie 165 różnych gatunków ptaków. Tu miał swoje ostatnie stanowiska wymarły w Polsce jako lęgowy nur czarnoszyi. Ta różnorodność ornitofauny, a szczególnie obecność w niej gatunków puszczańskich lub związanych z naturalnym, leśno-jeziornym krajobrazem, sprawia że Drawieński Park Narodowy i jego okolica to jedno z ciekawszych dla "ptasiarzy" miejsc w kraju.
Wśród stale występujących w Puszczy gatunków są miedzy innymi: Zimą w dużych ilościach pojawiają się dzikie gęsi oraz łabędzie krzykliwe
Każde ze środowisk: doliny rzeczne, jeziora, buczyny, bory sosnowe, lasy łęgowe, wiklin, turzycowiska i trzcinowiska, łąki, a nawet rozległe, orne pola jest biotopem interesującym dla ornitologa.

[Checklista ptaków]





Ssaki

Dzik. Foto Jerzy PłotkowiakSsakiem kojarzącym się nieodparcie z Drawieńskim Parkiem Narodowym jest stanowiąca godło parku wydra, jest ona jednak tylko jednym spośród 44 gatunków dotąd tu odnotowanych.
W lasach pospolite są: jelenie, sarny i dziki, często spotyka się także zające. Znacznie rzadsze są drapieżniki: lisy i jenoty. Tajemniczy, nocny tryb życia pędzi kilka zamieszkujących Puszczę rodzin borsuków.
W rzekach Puszczy żyje liczna populacja bobrów. Zestaw fauny uzupełniają drobne ssaki: łasice, gronostaje, tchórze, jeże, myszy i norniki. W lasach nad Drawą i Płociczną żyje także 8 gatunków nietoperzy. Specjaliści uważają, że wciąż jeszcze jest szansa na odnalezienie tu popielicy, choć najprawdopodobniej trzeba ją zaliczyć już do gatunków wymarłych.
Legendarnym składnikiem fauny ssaków Puszczy Drawskiej jest wilk, który występował tu regularnie jeszcze w początkach XX wieku. Obecnie wilki sporadycznie pojawiają się w Puszczy wędrując miedzy swymi ostojami na Pojezierzu Drawskim oraz w Puszczy Noteckiej, jest jednak nadzieja że kiedyś powrócą tu na stałe.

[Checklista ssaków]





Jak chronimy zwierzęta ?

Marek Dylawerski z Komitetu Ochrony Orłów wchodzi na drzewo, by zbudować gniazdo dla rybołówaAby skutecznie zachować bogactwo fauny Puszczy Drawskiej, najważniejsze jest zachowanie biotopów cennych gatunków.
Szczególnie ważne jest zachowanie starodrzewi i lasów zbliżonych do naturalnych. Ważne, aby była w nich obfitość martwych i zamierających drzew, dziupli i innych ukryć oraz wykrotów. Tylko w takich lasach będą się dobrze czuły zwierzęta puszczańskie, stanowiące największą osobliwośc fauny Drawieńskiego Parku Narodowego.
Musimy troszczyć się także o zachowanie pełni różnorodności występujących w Puszczy drzew i krzewów.
Aby zachować pełnię różnorodności gatunków wodnych (np. ryb) i torfowiskowych, musimy zachować ich środowiska, np. czyste rzeki i jeziora wraz z pełnią bogactwa ich roślinności i np. z martwymi drzewami przewróconymi w nurt rzeki.
Aby zachować bogactwo łąkowych motyli i ptaków, musimy zachować łąki, co można zrobić jedynie kontynuując ich tradycyjne użytkowanie, tzn. koszenie w odpowiednim rytmie.
Niektóre gatunki zwierząt podlegają w całej Puszczy Drawskiej ochronie gatunkowej. Nie wolno ich zabijać, płoszyć ani niszczyć ich biotopów. Wybrane gatunki są chronione dodatkowo tzw. ochroną strefową. Do zachowania populacji zwierząt nie lubiących towarzystwa człowieka przyczyniają się też ściśle chronione fragmenty terenu parku narodowego.
Między innymi właśnie ze względu na konieczność ochrony fauny przed niepokojeniem, a terenie parku narodowego obowiązują pewne ograniczenia w udostępnieniu i nie w każde miejsce wolno docierać turystom.
Najrzadszym gatunkom pomaga się w sposób szczególny. Gągołom, nurogęsiom i traczom dostarczamy miejsc do budowy gniazd, których nie mogą znaleźc w zagospodarowanych lasach. Łososia, który kilkanaście lat temu wyginął w wodach Puszczy, próbujemy wsiedlisć do nich ponownie.
Najważniejsze jest zachowanie w Puszczy Drawskiej tych gatunków zwierząt, które w reszcie Polski zagrożone są wyginięciem. Są one zestawione na Czerwonych Listach i w Czerwonych Księgach. Staramy się jednak, by w wyniku działań ochronnych i mądrego gospodarowania udało nam się zachować dla przyszłych pokoleń całość faunistycznego bogactwa Puszczy Drawskiej.

[Więcej o planie ochrony fauny]